سنجش امنیت شهری در محله فرحزاد تهران با استفاده از روش تحلیل عاملی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای طراحی شهری، دانشیار دانشگاه علم و صنعت ایران

2 کارشناس ارشد طراحی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران

3 کارشناس ارشد طراحی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایر

چکیده

"امنیت" از مهم­ترین کیفیت‌های فضاهای شهری است. بدون وجود این کیفیت، هرچند فضاها قابلیت­های بسیاری را در خود داشته باشند، حضور مردم در آن کم­تر بوده و این خود باعث بی­رونقی و تشدید نا­امنی می­شود. این ویژگی را شاید بتوان در برخی محلات شهر تهران شاهد بود. محله فرحزاد به­عنوان بستری با توانائی­های فراوان، از جمله فضاهای ذکر شده به­شمار می­آید. فرحزاد در منتهی­الیه شمال­غربی منطقه 2 شهر تهران واقع شده و به علت وجود اماکن زیارتی، آب و هوای مطلوب، روددره و واحدهای پذیرایی، محدوده­ایی شناخته شده میان شهروندان تهران به­شمار می­آید. با این حال علاوه بر خصوصیات مثبت، دارای شرایط ویژه­ای به­لحاظ پراکنش زمین­های رها شده، طبیعتی در معرض آسیب، ساخت و سازهای نامطلوب در حریم روددره و غیره نیز می­باشد. این عوامل در کنار وضعیت سکونت که اکثراً مهاجرنشین و از قومیت­های مختلف هستند موجب شده تا محله فرحزاد با آسیب­های اجتماعی خاص مواجه شود. در این مقاله که حاصل یک پژوهش است، سعی بر آن شده تا ضمن بررسی و شناسایی شاخص­های موثر بر امنیت شهری از دیدگاه صاحب­نظران و دست­یابی به داده­ها با توجه به آن­ها در محله فرحزاد، به دسته­بندی شاخص­ها در قالب عوامل کلی مرتبط، با روش تحلیل عاملی پرداخته شود. در واقع با استفاده از این روش 3 عامل نام­گذاری شده­اند که­ عامل اول (فرم فضایی و کنترل اجتماعی) مهم­ترین عامل در تعیین میزان امنیت در این محله به­شمار می­آید. این نتیجه نشان می­دهد که اولویت در بهبود امنیت محله فرحزاد توجه به عامل ذکر شده و در مراحل بعد عوامل دیگر که شامل تناسب میان عملکرد، کالبد و قشر اجتماعی و عامل فضاهای عمومی سرزنده و خوانا است، می­باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Assessment of Urban Safety in Farahzad Neighborhood of Tehran, by Using the Factor Analysis Method

نویسندگان [English]

  • Mostafa Abbaszadegan 1
  • Mina Firuzian 2
  • Maryam Rohani Shahraki 3
1 Associate Professor University of Science and Technology, Ph.D. in Urban Design
2 Master of Urban Design University of Science and Technology
3 Master of Urban Design University of Science and Technology
چکیده [English]

"Safety" is one of the most important qualities of urban spaces. Although one space has many features, without this quality, there would be fewer people and this causes lack of prosperity and increases insecurity. This feature may be seen in some neighborhoods of Tehran, and Farahzad, as a context with lots of capabilities, is one of those. It is located in the far north-west region of Tehran and is well known due to the pilgrimage places, favorable weather, its watercourse and catering units. However besides its positive characteristics listed above, it has particular circumstances in terms of abandoned land distribution, vulnerable nature and undesirable constructions in the domain of watercourse, etc.These factors beside the state of residency, which is often settlers of different ethnicities, has caused Farahzad to face specific social harms. In this paper which is the result of a study, we are trying to discuss and investigate the effective factors on urban safety, from the experts` points of view, and to gain the data related to those factors Farahzad area, and after that to classify the indicators, in the form of overall related factors, by using factor analysis. In fact three factors were named by using this method; the first one(Space form and Social control) has  the highest correlation in it and it can be expressed that it is the most important factor in determining safety. This result shows that the first priority in improving security of Farahzad neighborhood is paying attention to the cited factor and after that other factors like the balance between performance, physical and social stratum and lively and legible public spaces.

کلیدواژه‌ها [English]

  • safety
  • urban spaces of neighborhoods
  • Factor analysis
  • Farahzad neighborhood

مراجع

-    اکبری، نعمت­ا... و زاهدی­کیوان، مهدی. (1387). کاربرد روش­های رتبه­بندی و تصمیم­گیری چند شاخصه. تهران: انتشارات سازمان شهرداری­ها و دهیاری­های کشور.
-    بمانیان، محمدرضا و محمودی‌نژاد، هادی. (1387). تحقیقی در سنجش عوامل تاثیرگذار بر احساس امنیت شهری؛ نمونه موردی: شهر کرمان. نشریه مدیریت شهری، شماره 19: 71-59.
-    حسینی، ابراهیم و ادیب زاده، بهمن. (1387). امنیت کالبدی با رویکرد CPTED؛ بررسی عوامل محیطی موثر در ایجاد فضاهای ایمن در ساماندهی و طراحی بافت های فرسوده. اولین همایش بهسازی و نوسازی. مشهد.
-      حشمتی، محمد. (1384). تاثیر طراحی شهری در پیش­گیری و کاهش جرایم و نابهنجاری­ها. نشریه صفه، شماره 41:  82-89.
-      زارع چاهوکی، محمد علی. (1389). روش­های تحلیل چند متغیره در نرم­افزار SPSS. جزوه درسی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران.
-    زیاری و دیگران. (1392). تحلیل تطبیقی احساس امنیت در فضاهای شهری و روستایی؛ مطالعه موردی: شهرستان کوهدشت. نشریه پژوهش­های روستایی. شماره 1: 137-164.
-      صالحی، اسماعیل. (1387). ویژگی­های محیطی فضاهای شهری امن. مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری. تهران.
-      صالحی، اسماعیل. (1383). عوامل فضایی و کالبدی موثر در پیدایش آنومی در محله­های شهری. نهران: همایش توسعه محله­ای چشم­انداز توسعه پایدار شهر تهران.
-    عباس­زادگان، مصطفی و روستا، مریم. (1387). ارتقاء کیفیت فضاهای شهری در فرآیند بهسازی و نوسازی بافت­های فرسوده؛ نمونه موردی: محله صابون­پزخانه تهران. همایش بهسازی و نوسازی، مشهد.
-      عسگری، علی و دیگران. (1389). بررسی عوامل محیطی موثر در نوسازی بافت­های فرسوده شهری به­منظور افزایش امنیت محلی. نشریه هویت شهر. شماره 6:  39-50.
-      معین، محمد. (1378). فرهنگ فارسی معین. جلد اول. تهران: انتشارات امیر کبیر. 
-    نسترن، مهین و فتاحی، سارا. (1388). سطح­بندی شهرستان­های استان گلستان از نظر شاخص­های توسعه­یافتگی با استفاده از روش تحلیل عاملی. نشریه جغرافیا و مطالعات محیطی. شماره 1:  43-55.
-      نویدنیا، منیژه. (1382). درآمدی بر امنیت اجتماعی. نشریه مطالعات راهبردی. شماره 19: 55-78.
-    هاشمیان­فر، سید علی و دیگران. (1392). بررسی تاثیر سرمایه­ی اجتماعی بر احساس امنیت در بین ساکنان مجتمع­های مسکونی در شهر اصفهان در سال 1392. نشریه مطالعات جامعه­شناختی شهری. شماره 8: 163-182.
-      Coleman, A. (1990). Utopia on Trial: Vision and Reality in Planned Housing. Hilary Shipman, London.
-      Coumarelos, Christine. (2001). An Evaluation of the Safe City Strategy In Central Sydney, Published by the NSW Bureau of Crime Statistics and Research.
-      Giles-Corti; Billie. (2008). The built environment, neighborhood crime and constrained physical activity; Preventive Medicine; pp 241–251
-      Hiller, B (1996). Cities as movement systems, urban design international, No1.
-      Jacobs, J. (1965). The dead and life of great American cities, Newyork, random house.
-      Knuiman, Matthew. (2011). Creating safe walkable streetscape Does house design and upkeep discourage incivilities in suburban neighbourhoods; Journal of Environment Psychology; pp 79-88
-      Lang, J. (1994). The American experience, John wileysons, USA.
-      Lavrakas, P.J & Lewis, D.A. (1980). The conceptualization and Measurement of Citizen’s Crim Prevention Behaviors, Journal of research in crim and delinquency, vol.17, No.2.
-      Luymes, DonT. Tamminga, Ken. (1995). Integrating public safety and use into planning urban green ways,L and scape and urban planning press,No33.
-      M.Lubuva, John & Mtani, Anna .(2004). Urban Space and Security: A case of the Dar es Salaam, Safety Aduits For Women, Dar es Salam, Tanzania, 13-17. “MAKING Safer Places, Women’s Safty in our Cities”, National Conference, Conference Report, London, 18th November 2005.
-      Mair; Christina. (2010). Neighborhood stressors and social support as predictors of depressive symptoms in the Chicago Community Adult Health Study; Health & Place; pp 811-819.
-      Newman, O. (1973). Defensible space, people and design in the violent city, London, Architectural press.
-      OECD. (1995). Woman in the city: Housing, services and urban environment, OECD, France.
-      Petrella, L. (2004). Urban Space and Security Policies: between inclusion and privatization, UN-HABITAT, World Urban Foru ,Barcelona, Spain. available at: http://www.unhabitat.org/programmes/safercities/WUF_UrbanSpace.asp
-      Pitner; Ronald O. (2012). Making neighborhoods safer: Examining predictors of residents’ concerns about neighborhood safety; Journal of Environmental Psychology; pp 43-49.
-      Yuen, Belinda (2004). Safety and dwelling in Singapore, cities press, No.21, 19-28.
معماری اقلیم گرم و خشک
دوره 4، شماره 4
آذر 1395
صفحه 49-63

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار