تعیین مطلوبیت شرایط آسایش مدارس شهر یزد بر اساس شاخصهای زیست - اقلیمی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار اقلیم شناسی، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

2 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه یزد، یزد، ایران

3 کارشناس ارشد اقلیم شناسی، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

چکیده

چکیده
شناخت توان آسایش زیست- اقلیمی یا بیوکلیماتیک، در معماری مراکز آموزشی و به طور خاص ، مدارس از
اهمیت ویژه ای برخوردار است. توجه به خصوصیات اقلیمی و اثراتی که اقلیم در شکل گیری این گونه ساختمانها
می گذارد، از نظر آسایش حرارتی و هماهنگی ساختمان، با شرایط اقلیمی موجب صرفه جویی در مصرف انرژی شده
و از لحاظ زیست محیطی، سالم تر و بهتر است.
این پژوهش، به منظور بررسی تعیین مطلوبیت شرایط آسایش مدارس یزد، بر اساس شاخص های زیست- اقلیمی
انجام شده و هدف آن، استفاده حداکثر از پتانسیلهای محیطی در جهت صرفه جویی انرژی و بالا بردن کیفی ت
آسایشی در محیط آموزشی و سالم سازی محیط زیست است . روش پژوهش توصیفی - تحلیلی و از حیث نوع
تحقیق کاربردی است و شامل دو بخش اقلیمی و معماری میشود که جداگانه مطرح و نتیجه گیری شده است . در
۱۳۸۵ ) اقلیمی به بررسی عناصر مهم آب و هوایی ، چون : دما، بارش، - این راستا، با استفاده از آمار ۲۰ ساله ( ۱۳۶۵
رطوبت، باد و تابش پرداخته، و به کمک شاخصهای زیست - اقلیمی ماهانی ، گیونی، ترجونگ و با استفاده از
الگوی سایکرومتریک به روش اوانز، آسایش اقلیمی در شهر یزد تعیین شد. نتیجه این مطالعه نشان می دهدکه حدود
۵۵ درصد طول سال، هوای شهر یزد از لحاظ دمایی و رطوبتی، خارج از محدوده آسایش قرار دارد.
۱۳۸۵ ) موجود در اداره کل نوسازی و تجهیز - همچنین، با توجه به آمار ۱۰ سالة مدارس نوساز شهر یزد ( ۱۳۷۵
مدارس استان یزد (شناسنامه و پلان مدارس) به مسایلی مانند جهت استقرار ساختمان مدرسه در ارتباط با زاویه تابش
و باد، ابعاد پنجره ها و بازشوها و نقش آنها در تهویه کلاس، تعیین عمق و اندازه سایبان، فرم ساختمان مدارس و
فضای سبز موجود در مدارس نوساز شهر یزد بررسی شده و نتایج تحقیق نشان داد که جهت استقرار و ن حوة
قرارگیری (کشیدگی شرقی- غربی) با استانداردهای اقلیمی شهر یزد هماهنگی دارد. وجود پنجره ها در نمای جنوبی
و شمالی مدارس این شهر باعث تهویه طبیعی بهتری در این مدارس شده است. در زمینه سایبان و عمق استاندارد این
سایبانها با شرایط اقلیمی این شهر و همچنین نوع، میزان و محل قرارگیری پوشش گیاهی در مدارس نوساز شهر یزد،
تناسبی با شرایط اقلیمی این شهر ندارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Determining The Desirability Yazd Schools Based On Bio-Climatic Parameters

نویسندگان [English]

  • kamal omidvar 1
  • Yahya Ali Zadeh Shuroki2 2
  • Abdolnabi Zareshahi3 3
1 Ph. D in Climatology. Associate Professor of Yazd University, Iran
2 MA in Geography & Urban Planning. Yazd University. Iran
3 MA in Climatology. Yazd University. Iran
چکیده [English]

Abstract
The knowledge of bio-climatic relaxation
power in architecture of educational centers and
especially, schools is of great importance.
Focusing on climatic features and the effects
climate has on formation of such buildings may
lead to saving in energy consumption in terms
of thermal relaxation and conformity of
building with climatic condition and it is better
and safer environmentally.
This study is to examine determining the
desirability Yazd schools based on bio-climatic
parameters in Yazd renovated schools and use
maximum environmental potentials to save
energy and enhance relaxation quality in
educational environment and make the
environment healthy. The method of research is
descriphive- analytic and is in the terms of kind
of applied research and includes two parts
climate and architectureseparalely addrdssed
and concluded.
In this direction, using climatic 20-years
statistics (1365-
1385) we studied important
weather factors such as temperature, rainfall,
moisture, wind and radiation and with the
Giunic and Mahanic bioclimatic indices and
working temperature using a psychometrical
pattern in Owans manner, the climatic
relaxation was determined in Yazd. The result
shows that about 55 percent of a year, Yazd
weather is out of relaxation limit in temperature
and moisture.
Similarly, according to renewed schools 10-
years statistics (1375-
1385) in renewal and
repair center (school plan and identity
certificate), problems like the direction of
school building deployment compared with
radiation and wind angles, windows dimensions
and their roles in class air conditioning,
determination of canopy depth and size, the
form of school construction and green space in
renewed schools were studied and according to
findings of this study, it was found that the
direction of deployment and orientation
(western-eastern extension) is in conformity
with climatic parameters. The presence of
windows in northern and southern view of
schools resulted in better natural air
conditioning. About canopies and their standard
depth with regard to climatic conditions of this
city as well as the kind, extent and place of
vegetable cover in Yazd renewed schools have
no correspondence with Yazd climatic
conditions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords:climate and architecture
  • relaxation limit
  • Energy
  • renovated schools
  • bioclimatic parameter
  • Yazd city
منابع و مآخذ
.۵۵ - ۱ - امیری، آزیتا، ( ۱۳۸۳ )، آسایش حرارتی درفضا های داخلی ساختمان و طراحی اقلیمی در شهر قم، نیوار، شماره ۵۴
۲- توسلی، محمود، ( ۱۳۶۰ )، ساخت شهر و معماری در اقلیم گرم وخشک ایران، دانشگاه تهران.
. ۳- طاوسی، تقی، ( ۱۳۸۷ )، اقلیم ومعماری مدارس نوساز شهر اصفهان، مجله جغرافیا و توسعه، شماره ۱۱
. ۴- جهان بخش، سعید، ( ۱۳۷۷ )، ارزیابی زیست اقلیم انسانی تبریز و نیاز حرارتی ساختمان، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره ۴۸
۵ - حاج سقطی، اصغر، ( ۱۳۸۰ )، اصول و کاربرد انرژی خورشیدی، دانشگاه علم و صنعت ایران.
۶- حسینی، سید جمال الدین و همکاران، ( ۱۳۸۶ )، نشریه شماره ۲۳۲ سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، شماره سوم.
۷- خوش اخلاق، فرامرز و همکاران، ( ۱۳۸۹ ) بررسی نقش و تأثیر اقلیم بر آسایش شهر یزد با استفاده از مدل اوانز، مجله جغرافیا و
. توسعه، شماره ۲۰
۸- رازجویان، محمود، ( ۱۳۶۷ )، آسایش بوسیله معماری همساز با اقلیم، دانشگاه شهید بهشتی.
۹- رازجویان، محمود، ( ۱۳۸۶ )، آسایش در پناه باد، چاپ دوم، دانشگاه شهید بهشتی.
۱۰ - رستم خانی، پروانه، ( ۱۳۸۶ )، اصول طراحی فضاهای سبز در محیط های مسکونی، چاپ دوم، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن.
. ۱۱ - سلیقه ، محمد، ( ۱۳۸۳ )، مدل سازی مسکن همساز با اقلیم برای شهر چابهار، مجله جغرافیا و توسعه، شماره ۴
۱۲ - علیجانی، بهلول، ( ۱۳۷۳ )، نگرشی نو در کاربرد آب و هواشناسی در مدیریت منابع و توسعه کشور (نقش آب و هوا در طراحی
. مسکن) فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره ۳۵
۱۳ - علیجانی، بهلول، کاویانی، محمدرضا، ( ۱۳۷۱ )، مبانی آب و هواشناسی، نشر سمت.
۱۴ - علیزاده، امین و همکاران، ( ۱۳۸۶ )، هوا و اقلیم شناسی، چاپ دهم، دانشگاه فردوسی مشهد.
۱۵ - غیور، حسنعلی، ( ۱۳۷۳ )، تأثیر اقلیم درمعماری فولاد شهر(تشعشع
دما
رطوبت ) مجموعه مقالات هشتمین کنگره جغرافیدانان
ایران، دانشگاه اصفهان.
 
 
تعیین مطلوبیت شرایط آسایش مدارس شهر
یزد بر اساس شاخصهای زیست - اقلیمی
۱۱۷
. ۱۶ - غیور، حسنعلی، ( ۱۳۷۴ )، اقلیم کاربردی دما و تشعشع در ارتباط با معماری، مجله رشد آموزش جغرافیا، شماره ۳۷
۱۷ - قاسم زاده، مرضیه و محمد نوری، ( ۱۳۸۵ )، بهینه سازی انرژی در مدارس
-
بهره گیری از پتانسیل های اقلیم گرم و خشک، پنجمین
همایش بهینه سازی مصرف سوخت در ساختمان.
 
۱۸ - قاسم زاده، مرضیه و محمد نوری، ( ۱۳۸۳ )، طراحی دبستان با بهره گیری از پتانسیل های اقلیمی در یزد، پایان نامه کارشناسی
 
ارشد، دانشکده هنر و معماری دانشگاه یزد.
 
۱۹ - قاضی زاده، بهرام، ( ۱۳۷۲ )، اصول ومعیار های طراحی فضاهای آموزشی و پرورشی، سازمان نوسازی و تجهیز مدارس کشور.
 
. ۲۰ - کاویانی، محمدرضا، ( ۱۳۷۲ )، بررسی و تهیه نقشه زیست اقلیم انسانی ایران، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره ۲۸
 
۲۱ - کسمائی، مرتضی، ( ۱۳۸۵ )، اقلیم و معماری، انتشارات شرکت سرمایه گذاری خانه سازی ایران.
 
۲۲ - کوئینگز برگر، اوتو، اینگرسول، تی، می هیو، آلن وزوکولی، اس، ( ۱۳۶۸ )، راهنمای طراحی اقلیمی، ترجمه مرتضی کسمائی،
 
مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن.
 
۲۳ - محمدی، حسین و علی سعیدی، ( ۱۳۸۷ )، شاخص های زیست اقلیمی موثر بر ارزیابی آسایش انسان ( مطالعه موردی شهر قم )،
 
. مجلة محیط شناسی، شماره ۴۷
 
منابع لاتین
 
 
1-
Balafoutis, C and Papadimitriout, A.A (1987). Astudy of Climatic stress and physiological in
greece, Journal of Climatology Vol7, 303-
312 UK
2- Brown. G.Z, & Dekay.
Mark,2000, Sun, Wind & light, John Wiley & Sons.
3-
Geiger, R (1965). The Climate Near The Ground. Cambrige. Mass: Harvard University Press.
4-
Givoni, B (1989). Urban design in different cli
mates, World Meteorology Organization TD, No. 366,geneva.
5-
Givoni, B (198
9). Man, Climate and Architecture, John, Willy USA.
6- WWW. Weather. Ir
7- WWW. Uan. Ir
8- WWW. Vi. Ac. Ir