مرتبت تدریج در خانه؛ احیای بستر زندگی خانواده گسترده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ایران.

چکیده

چکیده
این مقاله ؛ تلاشی است برای تدوین ( نظام فضایی ) که ظرفیت برقراری ارتباطی عمیق را میان ساکنین آن داشته
باشد. جامعة (مظروف معماری) امروز، بر خلاف جامعة همگن و پیوستة دیروز، دچار انقطاع شده است؛ انقطاع در
دو ساحت زمان و مکان؛ انقطاع مردم از گذشتة خود(گسست نسل ها ) و از یکدیگر . انقطاعی که در حد فاصل
خانواده هسته ای و مراتب وسیع تر جامعه رخ داده است. ایجاد پیوستگی، معلول جاری شدن مفهوم تدریج در روابط
افراد جامعه است. برای تحقق این امر، حلقه ای مولد، ولی مفقوده وجود دارد که مرتبه ای دیگر از مراتب اجتماعی
.« خانوادة گسترده » ؛ است
تغییر تدریجی، خصیصه ای است که سبب پیوستگی در هریک از این دو ساحت و همچنین این دو ساحت با
یکدیگر است و بستر احیای شیوه زندگی خانواده گسترده را فراهم می آورد. خانواده گسترده، به عنوان مرتبه ای از
جامعه که زنده است و بسترساز پیوستگی و زندگی در جامعه است . برا ی نیل به این منظور به شناخت خانواده
گسترده و بررسی امکان یا ضرورت احیای آن در جامعة امروز و جستجوی ویژگی های ظرف زندگی این خانواده
پرداخته شده است.
با توجه به علل افول خانواده گسترده، ایدئوگرام خانة این خانواده براساس تغییر تدریجی در دو ویژگی مهم
خانة ایرانی که همانا محصوریت و خلوت است، با نگاهی تمثیلی به سرمشق درخت شکل گرفته است. درخت برای
میوه، دو منبع تغذیه فراهم آورده؛ شاخه ها به عنوان منبع تغذیة مشترک؛ و تغذیة مستقیم و مستقل از آفتاب و هوا .
حیاط نیز منبع تغذیة خانه است. در هر خانة جزء، حدفاصل دو حیاط خلوت و حیاط جمع، طیف فضاها از خلوت تا
جمع سامان می گیرند؛ و خانه ها در حیاط مشترک به وحدت می رسند. در ارتباط فضای باز با فضای بسته، طیف
محصوریت مطرح می شود، که تبدیل این دو را در طریقی تدریجی پیشنهاد می کند. امری که باعث پیوستگی فضا
می شود.
در مفهوم مطروحه -یعنی تغییر تدریجی و پیرو آن پیوستگی در ظرف و مظروف معماری- می توان مطابقتی یافت با
فلسفه ملاصدرا که بر اصالت وجود بنا نهاده شده است. از منظر او، هستی، خصلتی طیف گونه یا تغییری تدریجی و
پیوسته دارد؛ خصلتی تکوینی که در نظام تشریعی نیز بنا به برقراری آن است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Value Of Graduation: The Revival Of Extreme Family’s Context

نویسنده [English]

  • Mostafa Seirafianpour
Master Degree in Architecture. MA in Science & Culture University. Iran
چکیده [English]

Abstract
From the point of view of Molla Sadra,s philosiophy, creation is in gradual and continuous  mood; This Idea is applicable to in architecture and its users. Today's society, unlike past homogenous society, is heterogeneous; such separation exists between place and time, people and their past, and between people themselves. In other words, gap generation that has occurred between nuclear family and the society. Establishing social continuity is based on gradation in population relationships. However,
there is a genera ling missing ring called ''Expanded Family'' considered one of the  social classes. The purpose of this article is to
resurrect the extended family's is an alive social class and provides context of living and gradation in society.
According to the reasons of waning the expanded family, the ideogram of the house is shaped on tree model. Tree has provided the fruit whit two food sources which are the root as a common food source and direct sustenance independent of sun and air. The yard is also the food source of the house. In every house, between two backyard and courtyard, the spectrum of spaces is organized from private to common. Houses are united in the courtyard

کلیدواژه‌ها [English]

  • Graduation
  • Continuity
  • Core Family
  • Extreme Family
  • Privacy
  • Inclose
منابع و مآخذ
۱. آلتمن، ایروین، ( ۱۳۸۲ ). محیط و رفتار اجتماعی، خلوت، فضاهای شخصی، قلمرو و ازدحام، ترجمه علی نمازیان، تهران : دانشگاه
شهید بهشتی.
۲. الکساندر، کریستوفر، ( ۱۳۸۸ )، الگو های استاندارد در معماری، ترجمه فرشید موسوی، تهران: مهرازان.
۳. الکساندر، کریستوفر؛ چرمایف سرج، ( ۱۳۷۶ )، عرصه های زندگی جمعی و زندگی خصوصی، ترجمه منوچهر مزینی، تهران :
دانشگاه تهران.
۴. امیدواری،سمیه، ( ۱۳۸۵ )، معماری امکان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه یزد منتشر نشده.
۱۳۸۸ )، گفتارهای ضمن کرکسیون پایان نامه، یزد، خانه رسو لیان. - ۵. اولیاء، محمد رضا، ( ۸۹
۶. حائری مازندرانی، محمدرضا، ( ۱۳۸۸ )، خانه فرهنگ طبیعت، تهران: مسکن و شهرسازی.
مجله معمار ۱۸ ،« گونه شناسی معماری خانه ها » ،( ۷. حائری مازندرانی، محمدرضا، ( ۱۳۸۱
تهران، مرکز هنر پژوهی نقش جهان. ،« از شناخت تا طراحی خانه » ۸. حائری مازندرانی محمدرضا، (تابستان ۱۳۸۸ )، گفتارهای کارگاه
۹. حائری مازندرانی، محمدرضا، (زمستان ۱۳۹۰ )، گفتارهایی ضمن کرکسیون مقاله، دفتر نشریه اندیشه ایرانشهر.
۱۰ . دهخدا، علی اکبر، ( ۱۳۷۲ )، لغت نامه، تهران: دانشگاه تهران.
۱۱ . راسخی نژاد مقدم، مرتضی، ( ۱۳۸۵ )، بهینة فضای جمعی در خانه، پایان نامه دکتری، دانشگاه شهید بهشتی، منتشر نشده.
۱۲ . رفیع پور، فرامرز، ( ۱۳۷۸ )، آناتومی جامعه: مقدمه ای بر جامعه شناسی کاربردی، تهران، دانشگاه شهید بهشتی.
۱۳ . سروش، عبدالکریم، ( ۱۳۸۰ )، نهاد ناآرام جهان، تهران، نشر صراط.
. ۱۴ . عینی فر علیرضا، الگویی برای تحلیل انعطاف پذیری در مسکن سنتی ایران، هنرهای زیبا، شماره ۱۳ ، صص ۶۴ تا ۷۷
۱۵ . طاهرزاده، اصغر، ( ۱۳۸۴ )، فرهنگ مدرنیته و توهم، چاپ اول، اصفهان، نشر میزان.
۱۶ . لنگ، جان، ( ۱۳۸۷ )، آفرینش نظریه معماری: نقش علوم رفتاری در طراحی محیط، ترجمه علیرضا عینی فر، تهران، دانشگاه تهران.