بازشناسی و بازخوانی صحه، فضای فراموش شده شهری در شهر تاریخی اصفهان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده حفاظت و مرمت دانشگاه هنر اصفهان.اصفهان، ایران

2 دانشجوی دکترا دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

صحه1، فضای شهری اصیل و کانون جذاب فعالیت­های اجتماعی درون محله، یکی از عناصر سازمان فضایی و از واژگان شهرسازی کهن اصفهان بوده است که امروز به­طور کلی فراموش شده و توسط طراحان و برنامه­ریزان شهری نادیده گرفته شده و مدفون در لایه­های تاریخی است. این فضای بازِ عمومی، به واسطه مداخلات نسنجیده و فاقد پشتوانه علمی، رفته رفته رو­به نابودی گرائیده و درون بافت استحاله گردیده و بدین ترتیب، نقش تاریخی خود را به مثابه کانون تبلور حیات مدنی  از دست داده است. هدف از این مقاله، بازشناسی صَحِه­های تاریخی به ­قصد بازتعریف و تقویت نقش آن در ساختار شهر است. روش تحقیق مقاله حاضر مبتنی بر روش­های توصیفی-تحلیلی، مقایسه تطبیقی و تاریخی بنا شده است. روش کار این پژوهش بر پایه بررسی­های میدانی و جستجوی دگرگونی­های آن بر اساس مطالعه اسناد تصویری، تحلیل مورفولوژیک و همچنین مطالعات اسناد و مدارک مستند کتابخانه­ای، کتیبه­های تاریخی منصوب در بناهای تاریخی و تاریخ شفاهی برگرفته از مصاحبه با ساکنین قدیمی و بومی بافت استوار شده است. نتایج حاصل از این پژوهش ضمن بازشناسی و باز­خوانی نقش و اهمیت این فضای شهری، نشان می­دهد که صَحِه، فضای باز سرگشاده، انعطاف پذیر و انطباق­پذیر در گذر زمان، با گستره­ای از نقش­ها و عملکردهای متنوع، پدیده­ای پویا و زنده در طول تاریخ بوده، هر چند که دگرگونی­های نیم قرن اخیر مقدمات نابودی و محو شدن آن­ها را فراهم ساخته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Recognition of Saheh As forgotten Space of Esfahan Historic City

نویسندگان [English]

  • Eisa Esfanjary 1
  • Azar Alikhani 2
1 Art University of Esfahan, Esfahan, Iran.
2 Art university of Esfahan, Esfahan, Iran
چکیده [English]

The spatial organization of the city is a dynamic organism, which continuously changes over time. Saheh as a social hub in the historic fabric of Isfahan is one of the components of historic spatial organization that has been transformed because of undue attention and nowadays it doesn’t play an important rolein the historic fabric. The aim of this article is the identification and documentation of Saheh with a further ambition to develop conservation principles as well as to redefine the role of Saheh in spatial organization of the historic city. The methodology is on the basis of a rigorous field survey and mapping, combined with the study of historic documents, and also interviewing with local residents, in order to understand the morphological evolution. Saheh in the historic fabric can be described in a range of roles and function. It is a public open space with a feature of flexibility and adaptability that has continuously changed over the passage of time.
..... ........ .......... ...... ........... ......... ........ ....... ..... ........ ... .... ......... ..... ............. ........ ...... ..... .......... ........ .......... ... ..... ........ .......... ...... ........... ......... ........ ....... ..... ........ ... .... ......... ..... ............. ........ ...... ..... .......... ........ .......... .. ..... ........ .......... ...... ........... ......... ........ ....... ..... ........ ... .... ......... ..... ............. ........ ...... ..... .......... ........ .......... .. ..... ........ .......... ...... ........... ......... ........ ....... ..... ........ ... .... ......... ..... ............. ........ ...... ..... .......... ........ .......... .. ..... ........ .......... ...... ........... ......... ........ ....... ..... ........ ... .... ......... ..... ............. ........ ...... ..... .......... ........ .......... ..

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Saheh
  • public open space
  • documentation and
  • identification
  • historic city

مراجع

ـ ابوئی، رضا. (1377). امکان­سنجی احیای میدان نقش­جهان اصفهان و طراحی فضای باز میدان. آیت­الله­زاده شیرازی باقر. دانشگاه هنر اصفهان.
- برومند، اسفندیار. (1374).  مجموعه مقالات کنگره "تاریخ معماری و شهرسازی ایران"، جلد دوم. ارگ بم-کرمان.
ـ  پاکزاد، جهانشاه. (1389). سیراندیشه­ها در شهرسازی: از "فضا" تا "مکان" جلد سوم، تهران: اننتشارت آرمان شهر.
- توسلی  محمود و بنیادی ناصر. (1371). طراحی فضاهای شهری جلد اول، تهران: انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران.
ـ  حبیبی، سید محسن. (1387). از شار تا شهر: تحلیلی تاریخی از مفهوم شهر و سیمای کالبدی آن: تفکر و تأثر، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
 ـ ذکاوت، کامران. (1390). جایگاه سازمان فضایی در طراحی شهری. فصلنامه علمی- پژوهشی صفه. شماره 54 دوره 21، 105- 118.
ـ ذکاوت، کامران. (1392). جایگاه سازمان کالبدی در طراحی شهری. فصلنامه علمی- پژوهشی صفه. شماره 60 دوره 23، 65- 90.
- Esfanjary, Eisa. (2017). Persian historic urban landscapes, interpreting and managing Maibud over 6000 years. Edinburgh university press.
- Maghreby Sh, Hosseini S, Ghalehnoee M, Motalebi Gh, Caffy S. (2020). Urban Spatial Structure in central Iran: Introduction & analysis of Sahe-ja. JOU.
معماری اقلیم گرم و خشک
دوره 8، شماره 12
اسفند 1399
صفحه 1-23

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار