بررسی تاثیر مألوفات‌ ذهنی پیرنیا در ریشه یابی واژگان اصول معماری ایرانی_اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین. ایران

2 گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران. ایران

3 گروه اموزشی معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد پرند، تهران. ایران

چکیده

محمد­ کریم­ پیرنیا از بارز­ترین تاریخ ­پژوهان معماری ­ایرانی است که توانست با بهره از هوش ­زبانیخود، مانیفست1 معماری ­ایرانی را بنویسد و تفکری پایبند به این معماری پایه­گذاری نماید. او اعتقاد داشت که معماری ­ایرانی­-اسلامی با توجه به عیار خود همواره حرفی برای گفتن دارد، ولی در این حین وفور و هجمه معماری­ غرب، معماری این سرزمین را وارد ورطه­های سهمگین و دچار خودباختگیماهیتی کرد. لیکن، سیل غرب­­زدگی توسط قلم­­فرسایی تعدادی از پژوهشگران ایرانی تا حدودی عقب ­نشینی کرده و دست از طغیان ­بلامعارض خود برداشت، در این میان اشخاصی چون سلطان زاده، کسمایی، شاطریان، بیدهندی، نادری و... پایه­ و اساس معماری ایرانی-اسلامی را زنده نگاه داشتند و جنبه­های ­انشایی آن را احیا نمودند و تعدادی نیز کوشیدند تا این جنبه­های انشایی را در قالب خبری به منصه ظهور برسانند. حال تلاش بر آن است که با بهره­گیری از روش تفسیری-تاریخی و پی بردن به روش میدانی پیرنیا در جهت کشف واژگان محلی به کمک مردم و دانش­آموختگان در قالبی تفسیرگرا به ریشه­یابی این واژگان دست­یافت، واژگانی محلی و بوم­آورد که با برداشت­های ذهنی پیرنیا در باب معماری ایرانی-اسلامی در موازنه کامل قرار داشته تا بتوان به خروجی جهت­مندی در باب این واژگان در قالب اصول معماری این مرز و بوم پی برد، تا در این مسیر بتوان به پاسخ پرسشی چون، مالوفات ذهنی پیرنیا چگونه در جهت تدوین واژگانی بوم آورد توانسته به اصول معماری ایرانی-اسلامی مبدل شود، دست یافت؛ زیرا ایشان هیچ­گاه به شیوه و روش تدوین این اصول به شکل اخباری تاکید ننمود و در چارچوب تنظیم آنها در قالب انشایی سعی کرد راه را فراروی پژوهشگران و معماران آتی باز­گذارد تا آنها با بهره­ از قدرت تحلیل و استنتاج ­فکری خود بتوانند تلفیقی مابین این اصول با عرصه ساختاری فضایی امروزی ایجاد نمایند که این خود در حفظ مانیفست ارائه شده و تکامل آن در گذر زمان موثر بوده تا معماری این مرز و بوم را به استیلای خودش برساند و در جلوگیری از رشد معماران بی­وطن تاثیرگذار باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The investigation of Pirnia's works' effect on lexical morphology in Islamic Iranian architectural principals.

نویسندگان [English]

  • Hirad Hosseinian 1
  • Hossein Soltanzadeh 2
  • Sarah Kalantar 3
1 Architecture and Urbanism Faculty, Qazvin, Islamic Azad University of Qazvin. Iran
2 Architecture department, Architecture and Urbanism Faculty, Tehran, Islamic Azad University Central Tehran. Iran
3 Architecture department, parand , Islamic Azad University of Parand. Tehran, Iran
چکیده [English]

Mohammad Karim Pirnia is one of the most significant Iranian architectural historians and he established the Iranian architectural manifest along with employing his own intelligent language. Of course, this thinking can evoke a steady stream of Iranian architecture in its place, since architecture has always followed a continuous path in different time zones. He could convince people that Iranian architecture is very impressive. In the meantime, plethora of western architecture in-rush has led this land architecture into a destructive a chaos and chasm, this self-destruction could greatly damage the architectural patterns of the land and now the western itinerary of a myriad of Iranian clairvoyants has retreated and has avoided intervening his disastrous scourge. Meanwhile, figure like Shaterian, Soltanzadeh, Kasmaee Bidhendi and Naderi have retained his light house and from the aspect of written works enlivened the Iranian Architecture To Survive Islamic_ Iranian Architectural basis. And a number of others have tried to make the revelatory aspects appear in a newsworthy format. At present attempts are being made to employ the Historical analysis method of research to get to know Pirnia’s field method seas to local words so that they can help individuals and students in a form of interpretation has reached to local words which has been in an absolute balance with the mental Conception of Pirnia concerning Islamic_ Iranian Architecture in order to specific goal to realize the concept of these words in a form of Architecture of a country. It can be penetrated how to formulate these principles to enable in order to alter into Islamic_ Iranian concepts. Since he never emphasized this formulation of principles in a form of narration. He has made attempt to broaden future researchers and investigators to enable themselves with contemporary specific structure which 1t keeps the presented manifest and its evolution that is effective in a passing of time to dominate the Architecture besides, 1t prevents the unreal growth of stateless architects.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key Words: Iranian Architecture
  • Manifest
  • Framework of mental
  • Mohammad Karim Pirnia
-  بمانیان، محمد رضا، 1381. "مقدمه­ای بر نقش و کاربرد پیمون در معماری ایرانی". مدرس هنر، شماره 1، دوره اول.
- پورمختار، احمد، 1390. " بررسی تاثیر دیدگاه­ها، تالیف­ها و فعالیت های محمد کریم پیرنیا در بازشناسی و احیای معماری ایران". آبادی، شماره 70، سال بیست و یکم.
- پیرنیا، محمدکریم، 1389. "سبک شناسی معماری ایرانی". تهران: سروش دانش.
- پیرنیا، محمد کریم، 1378. "تحقیق در معماری گذشته ایران". تدوین غلامحسین معماریان، ماه هنر، شماره 15.
- پیرنیا، محمد کریم، 1374. "تعریف معماری ایرانی از زبان سه نسل (محمد کریم پیرنیا، نادر اردلان، داراب دیبا، سید هادی میرمیران)". فرهنگ و زندگی، شماره 19، سال پنجم.
- پیرنیا، محمد کریم، 1373. "باغهای ایرانی". آبادی، شماره 15، سال چهارم.
- پیرنیا، محمد کریم، 1371. "گفتگو". برنامه گفتگو از رادیو تهران، مجری: ناصر میرفخرایی.
- پیرنیا، محمد کریم، 1371. "هندسه در معماری". گردآوری زهره بزرگمهری، تهران: سازمان میراث فرهنگی، چاپ دوم.
- پیرنیا، محمد کریم، 1370. "درباره شهرسازی و معماری­سنتی ایران". آبادی، شماره 1، سال اول.
- پیرنیا، محمد کریم، 1364. "استاد محمد­کریم پیرنیا و اصول معماری ­سنتی ایران". کیهان­فرهنگی، شماره 3، سال دوم.
- پیرنیا، محمد کریم، 1355. "مردم­واری در معماری ایران". فرهنگ و زندگی، شماره 24.
- پیرنیا، محمد کریم، 1355. "خواب­آلودگان به شیوه­های معماری ایران نام بیگانه می­نهند". هفت­ هنر، شماره 23.
- پیرنیا، محمد کریم، 1353. "خانه­های خدا در ایران­زمین". هنر و مردم، شماره 149، سال سیزدهم.
- چراغیان، احسان، 1395. "اصالت معماری و شهرسازی ایرانی اسلامی در اندیشه­ی استاد محمد کریم پیرنیا". کنفرانس بین المللی عمران، معماری، مدیریت شهری و محیط زیست در هزاره سوم، رشت، شرکت پیشگامان پژوهش­های نوین.
- حیدری دلگرم، مجید و  بمانیان، محمدرضا و انصاری، مجتبی، 1395."محمد کریم پیرنیا و دونالد ویلبر، تفاوت مقاصد و عناصر روایت سبکی". مطالعات معماری ایران، شماره 10، سال پنجم.
- حیدری، علی اکبر و تقی­پور، ملیحه، 1397. "تحلیل محرمیت در خانه­های سنتی بر اساس نسبت توده به فضا (نمونه موردی: خانه­های تک حیاط در اقلیم گرم و خشک)". معماری اقلیم گرم و خشک، شماره 7، سال ششم.
- ذاکری، سید محمد حسین و قهرمانی، آرزو و شهنازی، درسا و بازیار حمزه­خانی، اسماعیل، 1395."آزمون دو نظریه پیمون و مستطیل طلایی ایرانی در خانه­های دوره قاجار". پژوهش­های معماری اسلامی، شماره 10، سال چهارم.
- رسولی، هوشنگ، 1391. "تاریخچه و شیوه­های معماری در ایران". تهران: پشوتن.
- سلطان­زاده، حسین، 1382. "یادی از محمد کریم پیرنیا". نامه انسان شناسی، شماره3، دوره اول.
- شاطریان، رضا، 1390. " تحلیل معماری مساجد ایران ". تهران: نوپردازان.
- قلمسیاه، اکبر، 1381. "یادنامه استاد دکتر محمد کریم پیرنیا". یزد، چاپ اول.
- قیومی بیدهندی، مهرداد و عبدالله­زاده، محمد مهدی، 1391. "بام و بوم و مردم بازخوانی و نقد اصول پیشنهادی پیرنیا برای معماری ایرانی". مطالعات معماری ایران، شماره 1، دوره 2.
- قیومی بیدهندی، مهرداد، 1388. "واژه نامه سه زبان معماری اسلامی". قم: انتشارات مسجد مقدس.
- مسرت، حسین، 1377. "یادنامه استاد محمد کریم پیرنیا، پدر معماری ایران". ویژه­نامه مردی با باوری بلند و روشن.
- معظمی، منوچهر، 1390. " جایگاه درس آشنایی با معماری اسلامی در دوره آموزش معماری با نگاهی بر تجارب سایر کشورها در آموزش تاریخ معماری". آبادی، شماره 70، سال بیست و یکم.
- نادری، نجمه و ندیمی، حمید و جدیدی، علی، 1390. "انکار، اثبات یا تامل؟ پیرنیا با احراز اصول معماری ایرانی". صفه، شماره 59.
URL1: http://www.google.com/dictionary.abadis.ir (access date: 2019/12/25).
URL2: http://www.google.com/hawzah.net (access date: 2019/12/25).
URL3: http://www.google.com/taaghche.com (access date: 2019/12/25).
URL4: http://www.google.com/arch-projects.com (access date: 2019/12/25).
URL5: http://www.google.com/fa.m.wikipedia.org (access date: 2019/12/25).
URL6: http://www.asriran.com/fa/news.com (access date: 2020/11/1).