تاثیر شیوه زندگی بر سازمان فضایی خانه(مطالعه موردی:شهرستان کرمان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه علم و صعنت، تهران، ایران

2 گروه معماری،دانشکده معماری و شهرسازی،دانشگاه علم و صنعت ایران،تهران،ایران

چکیده

محققان مسکن را چیزی بیش از نیاز انسان به سرپناه می­دانند و معتقدند که از جمله مولفه­های اصلی تاثیرگذار بر شکل و فرم آن فرهنگ است. اما از آنجایی که فرهنگ مفهومی پیچیده و بسیار عام می­باشد، نیاز است که به مولفه­هایی قابل سنجش و اندازه­گیری مانند شیوه زندگی بسط پیدا کند. نادیده انگاشتن مطالعات فرهنگی و مردم­شناسانه در سال­های اخیر باعث کاهش رضایت­مندی و از بین رفتن هویت فرهنگی مسکن شده­است.
دگرگونی سبک زندگی در طول دوره­های تاریخی مختلف و ارتباط مستقیمی که میان آن با شکل و فرم مسکن وجود دارد، امکان مطالعه و بررسی سیر تاثیر آن بر خانه را در دوره­های مختلف تاریخی فراهم می­کند. این پژوهش به دنبال یافتن سیر تغییر سازمان فضایی خانه­های کرمان از طریق مطالعه سیر تغییر تحول سبک زندگی است.
شیوه توصیفی-تحلیلی روش کار این پژوهش است. در مرحله اول با مطالعات کتابخانه­ای، ادبیات موضوع و در مرحله دوم با مطالعات میدانی برداشت نمونه­های موجود در شهر کرمان که شامل خانه­هایی در دوره­های قاجار، پهلوی اول، پهلوی دوم، اوایل انقلاب و معاصر می­باشد بدست آمده­است. سپس خانه­های هر دوره بر اساس مصاحبه و پرسشنامه­هایی که از طریق ساکنین آنها جمع­آوری شده­است، انطباق کالبدی پیدا کرده­اند، تا تاثیر سبک زندگی بر ساختار کالبدی مشخص شود.
در آخر و به منظور نتیجه­گیری از طریق تحلیل نمونه­های کالبدی مبتنی بر سبک زندگی، سیر تغییرات تاریخی آنها معلوم می­شود. نتایج نشان می­دهد که دگرگونی سبک زندگی ارتباط مستقیم و قابل مشاهده­ای بر کالبد خانه دارد و عدم شناخت و مطالعات کافی در این زمینه باعث شده­است که در دوره­های متاخر خانه­ها متناسب با زندگی کاربران نباشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

life style effect on housing spatial organization(case study: kerman)

نویسندگان [English]

  • Abbas Yazdanfar 1
  • Fahim Faryabi 2
1 Associate professor, School of Architecture and Environmental Design, Iran University of Science and Technology, Tehran, Iran.
2 Department of Architecture,School of architecture and environmental design, Iran university of Science and Technology, Tehran, Iran
چکیده [English]

Housing researchers assume this issue more than just a human need for shelter and believe that culture is one of the main factors influencing its shape and form. But since culture is a complex and very general concept, it needs to be developed to measurable components such as lifestyle. Ignoring cultural and anthropological studies in recent years has reduced the satisfaction and loss of cultural identity in housing.
Changing the way of life during different historical periods and the direct relationship with the shape and form of housing, enables us to study the impact of its impact on the housing in different historical periods. This paper follows the change of spatiality in Kerman housing through the study on the evolution of lifestyle changes.
The descriptive-analytical method is the method of this research. Firstly, by library studies, subject literature and secondly by field studies, gathering of existing samples in Kerman city, including houses in Qajar period, first Pahlavi, second Pahlavi, early Revolutionary and later modernity has been achieved. Then, houses of each period have adapted physically based on interviews and questionnaires collected from their residents to determine the impact of lifestyle on physical structure.
Finally, in order to draw a conclusion through analyzing the physical patterns based on the historical changes of lifestyle, the results show that the change of this factor has a direct and visible impact on the body of housing and lack of sufficient knowledge and studies in this field caused them not to be appropriate for users in the latest periods.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Housing typology
  • Housing shape and form
  • Life style
  • Historical evolution
  • Kerman
-افشاری، محسن. (1399). تبیین مولفه­ها و پرسشنامه معانی سکونت و انتظام فضاهای زندگی. دوفصلنامه مطالعات معماری ایران. شماره 17، صص. 251-237.
-دریاگشت، محمدرسول. (1370). کرمان در قلمرو تحقیقات ایرانی. کرمان: مرکز کرمان‌شناسی.
-راپاپورت، آموس. (1388). انسان­شناسی مسکن. مترجم:افضلیان، خسرو. مشهد: آستان قدس رضوی.
-روحانی، علی؛ هاشمی، سمیه؛ خواجه نوری، بیژن. (1389). سبک زندگی و هویت ملی. مطالعات ملی. شماره 44،صص.127-152.
-زارع، بیژن؛ فلاح، مهدی. (1391). بررسی سبک زندگی جوانان در شهر تهران و عوامل موثر بر آن. فصلنامه تحقیقات فرهنگی. دوره پنجم،شماره 4، صص. 105-75.
-صادق پی، ناهید. (1391). تاریخچه و علل گرایش به معماری بومی در غرب، کشورهای اسلامی و ایران. نشریه شهر و معماری بومی. شماره 2،صص. 24-7.
-فاضلی، نعمت الله. (1386). مدرنیته و مسکن. فصلنامه تحقیقات فرهنگی. شماره 1،صص. 63-25.
-فردانش، فرزین؛ محمدحسنی، پریسا؛ حیدری، علی اکبر. (1393). تحلیل فرهنگی خانه سلماسی تبریز بر اساس نظریه رپوپورت. دوفصلنامه مطالعات معماری ایران. شماره 5،صص. 99-81.
-معماریان، غلامحسین؛ هاشمی طغرالجردی، سید مجید؛ کمالی پور، حسام. (1389). تاثیر فرهنگ دینی بر شکل­گیری خانه:مقایسه تطبیقی خانه در محله مسلمانان، زرتشتیان و یهودیان کرمان. فصل نامه تحقیقات فرهنگی. دوره سوم،شماره 2،صص.25-1.
-مهندسین مشاور شارستان. (1386). طرح ساماندهی و بهسازی بافت کهن شهر کرمان. تهران: سازمان عمران و بهسازی شهری ایران.
-میخائیل میخائیلوویچ، دیاکونوف. (1346). تاریخ ایران باستان. تهران:بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
-وزیری کرمانی، احمد علی. (1385). جغرافیای کرمان. به تصحیح: محمد ابراهیم باستانی پاریزی. تهران: انتشارات ابن سینا.
-هاشمی طغرالجردی، سید مجید؛ آصفی، مازیار؛ مهاجری، مظفر. (1396). توسعه­پذیری فضای انسان ساخت با خلاقیت در گشایش فضایی خانه­های سنتی کرمان. فصلنامه پژوهش های معماری اسلامی. شماره 14،سال پنجم،صص. 20-4.
-یزدانفر، سید عباس آقا؛ ضرابی الحسینی، مهسا؛ ناصردوست، زهره. (1395). الگوی مسکن ارومیه با توجه به شیوه زندگی در گذر زمان. تهران: انتشارات وزارت راه و شهرسازی.
-Giddens, A. (2006). Modernity and self-identity: self and society in the late modern age. california: Stanford University Press.
-Oliver, P. (1998). Encyclopedia of vernacular architecture of the world. Cambridge: Cambridge Univ. Press.
-Oliver, P. (2006). Built to meet needs cultural issues in vernacular architecture. Amsterdam: Architectural.
-Rapoport, A. (1980). Vernacular Architecture and the Cultural Determinants of Form', in A.D. King (ed.), Buildings and Society: Essays on the Social Development of the Built Environment, London: Routledge & Kegan Paul, pp. 283-305, ref. p. 284.
-Rapoport, A. (1987). On the Cultural Responsiveness of Architecture. Journal of Architectural Education (1984- ), 41(1), 10-15.
-Rapoport, A. (1998). Using “Culture” in Housing Design. Housing and Society, 25(1-2), 1-20.
-Rapoport, A. (2000). Theory, Culture and Housing. Housing, Theory and Society, 17(4), 145-165.