بررسی و تبیین اصول حاکم بر معماری خانه با تاکید بر مبانی دینی و اعتقادی نمونه موردی(خانه های زرتشتیان شهر یزد)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری؛ گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسالمی، شیراز، ایران

2 استادیار؛ گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسالمی، شیراز، ایران

3 استادیار معماری، عضو هیئت علمی دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

چکیده

مسکن یکی از مهمترین عوامل زندگی بشری که بیش از نیمی از زندگی انسان در آن می گذرد همواره مفهوم اصلی خود یعنی فراهم کردن شرایط ارامش و اسایش برای افراد خانواده را به خوبی فراهم نموده است آنچه معماری خانه های جوامع دینی و مذهبی را از سایر معماری منازل مسکونی جهان جدا میکند احترام به انسان و فضا در تعریف مفهومی خاص از خانه برای بیان مفوم سکونت می باشد مفاهیمی که برگرفته از مبانی آیینی و دینی ساکنین استفاده کننده از این خانه ها می باشد. از نظر محققین، سبک و شیوه زندگی تأثیر زیادی بر معرفی الگوهای رفتاری، گرایشهای ذهنی و شیوۀ زندگی افراد یک جامعه دارد. به عبارتی، مفهوم سبک زندگی به طور ویژه معرف کیفیت زندگی افراد یک جامعه است و بر معماری نیز تأثیر میگذارد. در رابطه با معماری خانه های مسکونی زرتشتیان ایران و ارتباط آن با سبک زندگی مطالعات چندانی انجام نشده است. با توجه به همین موضوع پژوهش حاضر در پی تبیین اصول حاکم بر معماری خانه های زرتشتیان شهر یزد می باشد، که بدین منظور با بررسی در منابع دینی و آیینی زرتشتیان و مفاهیم مرتبط با سبک زندگی و معماری خانه و بررسی در نمونه های موردی انتخابی از خانه های زرتشتیان با توجه به اصول مستخرج از مفاهیم دینی و آیینی آنها 5 اصل کلی در ارتباط با شیوه زندگی در خانه های زرتشتی بدست آمد که عبارتند از: 1-اصل عبادت در خانه 2- اصل طهارت درخانه 3- اصل ارتزاق در خانه 4- اصل زندگی جمعی و روابط اجتماعی در خانه 5- اصل نور و روشنایی درخانه

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study and description Principles governing the architecture of the house with emphasis on religious and doctrinal foundations Case study (Zoroastrian houses in Yazd)

نویسندگان [English]

  • eisa ghasemian 1
  • malihe Taghipour 2
  • ali akbar heidari 3
1 Ph.D Student, Department of Architecture, Shiraz Branch, Islamic Azad University, Shiraz, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Architecture, Shiraz Branch, Islamic Azad University, Shiraz, Iran
3 Assistant Professor of Architecture, Department of Technical and engineering, Yasuj University, Yasuj, Iran
چکیده [English]

Housing is one of the most important factors in human life, in which more than half of human life is spent, always its main concept is to provide conditions of peace and comfort for family members Has provided well. What sets the architecture of houses of religious communities apart from other residential architecture in the world Respect for man and space in defining a specific concept of home for Expressing the concept of housing. Concepts derived from the ritual and religious principles of the residents who use these houses. According to researchers, lifestyle has a great impact on the introduction of behavioral patterns, mental tendencies and lifestyles of people in a society. In other words, the concept of lifestyle specifically represents the quality of life of individuals in a society and also affects architecture. Not much has been done about the architecture of Iranian Zoroastrian dwellings and its relationship with lifestyle. With regard to this subject, the present study seeks to explain the principles governing the architecture of Zoroastrian houses in Yazd, for this purpose by examining the religious and ritual sources of Zoroastrians and concepts related to lifestyle and house architecture and examining selected case studies from Zoroastrian houses According to the principles derived from their religious and ritual concepts, 5 general principles related to the way of life in Zoroastrian houses were obtained. Which are: 1- The principle of worship at home 2- The principle of purity in the house 3- The principle of livelihood in the house 4- The principle of collective life and social relations in the house 5- The principle of light and illumination in the house.

کلیدواژه‌ها [English]

  • traditional housing
  • Zoroastrians
  • house
  • religious principles
ـ آذرگشسب، اردشیر. (1356). آئین برگزاری جشن‌های ایران باستان. نگارش اردشیر آذرگشسب. نشر: بنیاد انتشارات فرهنگ آریائی.
ـ اشیدری، جهانگیر. (1394). دانشنامه مزدیسنا، نگارش دکتر جهانگیر اشیدری، نشر مرکز، تهران.
ـ بلوکی، سجاد، اخوت، هانیه، (1394). بررسی تطبیقی تشابهات و تمایزات خانه‌های مسلمانان و زرتشتیان در یزد، مطالعات شهر ایرانی اسلامی، زمستان 1394، شماره 22، 66-51.
ـ پورداوود، ابراهیم، (1326). فرهنگ ایران باستان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
ـ پیراسته و همکاران، (1395). الگوی خانه‌های زرتشتی نشین، چهارمین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری، تهران.
ـ دورانت، ویل، (1376). تاریخ تمدن مشرق زمین گاهواره‌ی تمدن. ترجمه‌ی احمد آرام. تهران: انقلاب اسلامی.
ـ دوستخواه، جلیل، (1371). اوستا کهن‌ترین سرودها و متن‌ها، گزارش و پژوهش جلیل دوستخواه، (ویرایش 2)، تهران: مروارید.
ـ رضی، هاشم، (1303). دین و فرهنگ ایرانی پیش از زرتشت، پژوهش و نوشته‌های هاشم رضی، - تهران: سخن.
ـ رضی، هاشم، (1378). حکمت خسروانی، سیر تطبیق فلسفه و حکمت ایران باستان، پژوهش و نوشته‌های هاشم رضی، تهران: انتشارات بهجت.
ـ رمضانخانی، صدیقه، (1387). فرهنگ زرتشتیان یزد گنجینه ای از تاریخ و فرهنگ ایران، تهران: سبحان نور.
ـ شهمردان، رشید، (1336). پرستشگاه زرتشتیان، بمبئی: سازمان جوانان زرتشتی.
ـ طباطبایی، محمد حسین، (1281). ت‍رج‍م‍ه ت‍ف‍س‍ی‍رال‍م‍ی‍زان، سید م‍ح‍م‍دب‍اق‍ر م‍وس‍وی‌ه‍م‍دان‍ی، دفتر انتشارات اسلامی، قم: ۱۳۸۲.
ـ عطارچیان، غلامعلی، (1360). گات‌ها یا سرودهای آسمانی زرتشت، برگردان به فارسی به قلم فیروز آذرگشسب، بخط غلامعلی عطارچیان، تهران، فروهر.
ـ مسایلی صدیقه. (1388). نقشه پنهان به مثابه دست آورد باورهای دینی در مسکن سنتی کویری ایران. مجله هنرهای زیبا، بهار1388، شماره37، 37-28.
ـ معماریان، غلامحسین و همکاران، (1389). تأثیر فرهنگ دینی بر شکل‌گیری خانه مقایسه تطبیقی خانه در محله مسلمانان، زرتشتیان و یهودیان کرمان، فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، دوره 3، شماره 2، 25-1.
ـ نوری، احمد، (1398). وندیداد کهن‌ترین کتاب قانون ایران، تهران: آرتامیس.
ـ Altman, In I, Rapoport, Amos, Wohlwill, J.F. .(1980). Cross-Cultural Aspect of Environmental Design, Human Behavior and Environment, USA: New York.
ـ Kokurina, Hanna. (2006). Influences of acculturation on house form as Reflected in a Russian immigrant group in the United State, A thesis submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of Master of Arts in Interior Design, Washangton State University, Department of Interior Design, USA: Washangton.
ـ Movahed, Khosrow, (2013). A study on the effects of Iranian religions on its house architecture, Conference: The Speed of ChangeAt: Charlot, USA
ـ Shcein, Edgar H. ( 2010). Organizational Culture & Leadership, John Wiley & Sons, USA: San Francisco.