Typology of semi-open spaces in the vernacular houses of the Safavid and Qajar periods of Naein historic city

Document Type : Research Article

Authors

1 Graduate student of architecture, Science and Arts University, Yazd, Iran

2 Assistant Professor, Technical and Vocational University, Yazd, Iran

3 University of Science and Art, Yazd, Iran

Abstract

The architecture of Vernacular houses in many desert cities - based on climatic, functional and cultural considerations - is formed in a combination of open, semi-open and closed spaces. Each of these spaces, in turn, in accordance with the conditions mentioned (and especially climatic characteristics and regulation of environmental conditions) have emerged in different types and kinds. Among these, semi-open spaces have a special and readable place, mainly as an intermediate link and areas between open and closed spaces. A look at the vernacular houses of Naein city, as one of the cities located in the hot and dry climate of the desert, also shows that in the architecture of these houses, special attention has been paid to the formation of semi-open spaces and different types of these spaces have been created. This study was conducted with the aim of identifying semi-open spaces in Safavid and Qajar houses of Naein city and tried to identify the architectural components and features of these spaces and explain their relationship with other related spaces. This article is based on descriptive-analytical and comparative comparison research method and has collected the required data through field observations, referring to library sources, historical documents and also referring to oral sources. In order to limit the scope of research, the studies focus only on houses belonging to the Safavid and Qajar periods in the city of Naein. The Results show that generally in Safavid and Qajar houses of Naein, semi-open spaces (despite having various ratios of the total area of the building) often on average with an area of about 6% of the total houses spaces in combination with closed and open spaces have been used. In this regard, three types of semi-open space including "Ivan", "Ivancheh" and "Talar" can be identified, each of which has its own unique characteristics in terms of shape, location and function.

Keywords

References

ـ آرشیو ادارۀ میراث فرهنگی شهرستان نایین
ـ بنیانی، فاطمه؛ معمار ضیا، کاظم؛ حبیبی، امین و فتاحی، کاوه. (1397). پیوستگی فضایی در گذار از فضای باز به بسته. دوفصلنامه اندیشۀ معماری، شماره 4: 63- 76.
- بیات، سارا. (1396). پایان نامه کارشناسی ارشد. بررسی آسایش حرارتی در فضای نیمه باز مسکن بومی شهر یزد( اساتید راهنما: ر. فیاض، ش. دلفانی). دانشکده معماری و شهرسازی. دانشگاه هنر
ـ پاسیان خمری، رضا؛ رجبعلی، حسن و فرخ‌زاد، محمد. (1396). سیر دگرگونی فضای بسته، فضای سرپوشیده و فضای باز در خانه‌های تاریخی گرگان از دوره قاجاریه تا پهلوی اول. دوفصلنامه مرمت و معماری ایران، شماره 13: 91- 106.
ـ حائری مازندرانی، محمدرضا. (1388). خانه، فرهنگ، طبیعت، بررسی معماری خانه‌های تاریخی و معاصر به منظور تدوین فرآیند و معیارهای طراحی خانه. تهران: انتشارات مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری.
ـ خان‌محمدی، محمدعلی؛ عظیمی، سیروان؛ رحمانیانی، یاسر و حسینی، مختار. (1395). مطالعه کمی و کیفی نقش ایوان در خانه‌های سنتی و احیاء آن در کالبد تراس (مطالعه موردی: آپارتمان‌های میان‌مرتبه شهر تهران).  نشریه هویت شهر، شماره 26: 21- 32.
ـ راهب، غزال و نظری، محیا. (1396). بررسی عوامل مؤثر بر کارکرد فضای نیمه‌باز خصوصی واحدهای مسکونی شهر تهران. معماری و شهرسازی آرمان‌شهر، شماره 21: 39-48.   
ـ رضائی‌نیا، عباسعلی. (1396). صورت ایوان در معماری ایرانی از آغاز تا سده‌های نخستین اسلامی. دوفصلنامه مطالعات معماری ایران، شماره 11: 125-144.    
ـ رفیعی سرشکی، بیژن؛ رفیع‌زاده، ندا و رنجبر کرمانی، علی‌محمد. (1382). فرهنگ مهرازی (معماری) ایران. تهران: مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن.
ـ زرکش، افسانه. (1390). مفهوم فضای نیمه‌باز در معماری. کتاب ماه هنر، شماره 155: 92-101.
ـ سلطان‌زاده، حسین. (1374). نایین شهر هزاره‌های تاریخی. تهران: صنوبر (دفتر پژوهش‌های فرهنگی).
ـ صنعتی، سیده. (1385). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. تأملی بر مقام حقیقی حیاط در معماری (اساتید راهنما: ک. مندگاری، ن. فرح‌زا، استاد مشاور: ه. ندیمی). دانشگاه هنر و معماری یزد.
ـ فرخ‌زاد، محمد و مدیری دوم، ایمان. (1393). کنکاشی در اصول طراحی فضاهای باز با توجه به پیشینۀ معماری و شهرسازی ایران. فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی، شماره16: 81- 95.
ـ محمد مرادی، اصغر. (1374). تحلیلی موردی از خانه‌های قدیمی نایین و محمدیه و اصول جامع حاکم بر نحوه طراحی آن ها. مجموعه مقالات کنگره تاریخ معماری و شهرسازی ایران، جلد اول، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
ـ محمودی، امیرسعید؛ قاضی‌زاده، سیده ندا و منعام، علیرضا. (1389). تأثیر طراحی در آسایش حرارتی فضای باز مجتمع‌های مسکونی نمونه مورد مطالعه: فاز سه مجتمع مسکونی اکباتان. نشریه هنرهای زیبا، شماره 42: 59-70.
ـ محمودی، عبدالله. (1384). بازنگری اهمیت ایوان در خانه‌های سنتی (با نگاه ویژه به بم). نشریه هنرهای زیبا، شماره 22: 53- 62.
ـ مداحی، سید مهدی؛ اسفندیانی مقدم، الهه؛ عباسی، لیلا و بمانی نائینی، مونا. (1397). قیاس تحلیلی نقش فضاهای نیمه‌باز مسکونی بر شکل‌گیری شیوه زندگی و نظام رفتاری ساکنان در خانه‌های بومی دیروز و مسکن امروز (مورد مطالعاتی: شهر مشهد). مجله معماری و شهرسازی آرمان‌شهر، شماره 25: 149- 161.
ـ معماریان، غلامحسین. (1387). معماری ایرانی. تهران: انتشارات سروش دانش.
ـ نیکقدم، نیلوفر. (1392). الگوی فضاهای نیمه‌باز خانه‌های بومی دزفول، بوشهر و بندر لنگه در ارتباط با مولفه‌های اقلیم محلی. نشریه هنرهای زیبا، شماره 3: 69-80.
ـ هدایت، اعظم و طبائیان، سیده مرضیه. (1391). بررسی عناصر شکل دهنده و دلایل وجودی آن‌ها در خانه‌های بافت تاریخی بوشهر. نشریه شهر و معماری بومی، شماره 3: 35- 53.
Journal of Architecture in Hot and Dry Climate
Volume 9, Issue 13
September 2021
Pages 1-21

Files

Share

How to cite

Statistics