Analysis of the Architectural Features of Qajarian Bathhouses in Fars Province, Iran

Document Type : Research Article

Authors

1 Lecturer, Art University of Shiraz, M.A in Conservation of Historical Buildings, Shiraz, Fars, Iran

2 M.A., Architecture, Ewaz Branch of Payam Nour University, Larestan, Fars, Iran

3 PhD, Conservation and Restoration of Cultural-Historical Artifacts, Faculty of Applied Arts, Tabriz Islamic Art University, Iran

10.29252/smb.5.5.1

Abstract

Traditionally Iranian societies have been particularly concerned with their cleanliness. This concern was intensified with their conversion to Islam that made them subject to ritual duties. While the forms and structures of Iranian bathhouses evolved over the long time, their overall spatial arrangement patterns have been almost unaltered. The eldest public bathhouses in Fars Province, Southwest Iran, date back to Zand and Qajar periods. The present study investigates the structural patterns, proportions, and spatial interrelations as well as their correlation with climatic issues in order to explicate the role of regional climate in designing bathhouses in Fars during the Qajar era. Field investigation and library studies were conducted through evaluating the building plans and their major sections including the apodyterium (bineh), tepidarium (garmkhaneh), the passage in between (myiandar), and the service rooms at 14 bathhouses across the province, eight of which were located in warm and very warm and the remaining 5 in cold and moderate zones, paying special attention to their construction materials, proportions, ornaments, forms, and patterns of spatial arrangement as well as spatial, numerical and climatic relations. The results conveyed that: 1) the main spaces feature an octagonal plan as a standard architectural style. Hot, dry and semi-humid climates in the Southern parts of the province also featured a pothole room; 2) In both warm and cold climates, dominant construction materials consisted of stone, plaster, lime, and saruj; 3) The average length-width ratio of the whole bathhouse was estimated to be 1.67-1 in warm and 1.7-1 in cold climates; 4) The apodyterium always exceeds the tepidarium in size throughout the province. While the bathhouses in colder zones are smaller in average, their apodyterium and tepidarium together make a larger portion of the total area of the bathhouse; and 5) Generally speaking, karbandi (ribbed vaults or decorative gypsum lines on the vaults) is the dominant decorative element.

Keywords

References

-      پاپادوپولو، الکساندر. ( 1368). معماری اسلامی. مترجم: حشمت حزنی. تهران: رجاء.
-      پوردیهیمی، شهرام. (1378). ساخت و ساز همساز با اقلیم. مجله صفه. شماره 28، بهار و تابستان.
-      توسلی، محمود. (1361). ساخت شهر و معماری در اقلیم گرم و خشک. تهران: پیام.
-      تهرانی، فرهاد، پورفتح اله، مائد. قاسمی، زهرا. (1392). بررسی تطبیقی نحوه آفرینش فضاهای معماری در آثار نگارگری حمام. نگره. دوره 8.  ش.26، تابستان. 60-71.
-      حاتمی بیگلو، خداکرم. مستمند، رامین. زارع، کرامت الله. (1390). پهنه­­بندی اقلیمی استان فارس.آموزش جغرافیا. دوره. 25، ش4، تابستان.
-      رازجویان، محمود. (1389). آسایش به وسیله معماری همساز با اقلیم. انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
-      زارعی، هانی. (1387). در جستجوی سبک شناسی مجموعه­ حاجی خان در شهر وراوی از توابع شهرستان مهر. مجموعه مقالات همایش علمی پژوهشی هنر ایرانی هویت ملی 1387. به کوشش مهدی رازانی. اصفهان: دانشگاه هنر اصفهان و انتشارات گلدسته: 105-126
-      زارعی، هانی؛ رازانی، مهدی و قزلباش، مهدی. (1395). بازشناسی الگوی طراحی خانه­های تاریخی شیراز در دوره قاجاریه با رویکرد اقلیمی. همدان. پژوهش­های باستان شناسی، زیر چاپ.
-      زارعی، هانی. (1394). معماری خانه های شیراز- دوره قاجاریه. تهران: سمیرا، میراث کتاب.
-      زندیه، مهدی. پروردی نژاد، سمیرا. (1389). توسعه پایدار و مفاهیم آن در معماری مسکونی ایران. مجله مسکن و محیط روستا. بهار و تابستان: 2-21.
-      شاطریان، رضا. (1388). اقلیم و معماری ایران. تهران: سیمای دانش.
-    شیخ بیگلو، رضا. محمدی، جمال. (1389). تحلیل عناصر اقلیمی باد و بارش با تأکید بر طراحی شهری مطالعه موردی شهر اصفهان. جغرافیا و برنامه ریزی محیطی. سال 21، شماره 3: 61-82.
-      قبادیان ، وحید. (1377). بررسی اقلیمی ابنیه سنتی ایران . تهران . دانشگاه تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ.
-      کسمایی، مرتضی. (1387). اقلیم و معماری.اصفهان: نشر خاک. چاپ پنجم.
-      غفاری سده، علی. (1374). بوم شناسی در شهرهای کهن ایران مرکزی. صفه، شماره 19 و 20، پاییز و زمستان.
-      طبسی، محسن. (1386). مطالعه تأثیر اقلیم در طراحی و ساخت گرمابه های ایران. صفه، شماره 44، بهار وتابستان.
-      پژوهشکده مردم شناسی. (1384). مجموعه مقاله های همایش حمام در فرهنگ ایرانی. تهران: سازمان میراث فرهنگی و گردشگری  و پژوهشکده مردم شناسی
-      مهرابی، رقیه. (1395). شناخت حمام دهباشی شهرستان گراش با هدف باززنده سازی. پایان نامه کارشناسی ارشد. مرمت و احیاء بناها و بافت های تاریخی. دانشگاه آزاد تهران مرکز.
-      مرادی، ساسان. ( 1389). تنظیم شرایط محیطی. تهران: شهیدی. 
Journal of Architecture in Hot and Dry Climate
Volume 5, Issue 5
July 2017
Pages 1-19

Files

Share

How to cite

Statistics