Recognizing and Rereading Astronomical Considerations in the Planning of Naqsh-e Jahan Square in Isfahan

Document Type : Research Article

Authors

1 Ph.D. Candidate, Department of Conservation, Art University of Isfahan, Isfahan, Iran.Department of Architecture, Ramsar Branch, Islamic Azad University, Ramsar, Iran.

2 Assistant Professor, Department of Conservation, Art University of Isfahan, Isfahan, Iran.

3 Head of the Observatory, Kashan University, Kashan, Iran

Abstract

Changes brought about by contemporary developments have not only led to transformation of many historical cities but also loss of plenty of scientific and pseudoscientific experiences of different historical periods. Today, these experiences in the world heritage can be assessed as a part of cultural wealth and intangible heritage. It is known that along with other sciences, astronomy was one of the fundamental aspects in the formation of past architectural productions in some ancient cities. This astronomical aspect in architectural products is rooted in a view beyond structure and place and is considered a part of the knowledge and habits of the time. This has also given a high status and position to important structures and cities. Accordingly, reexploring and recognizing the astronomical aspects of historical places and sites can promote knowledge of their hidden layers and guide the visitors to wider aspects of such an understanding. Naqsh-e Jahan Square, as one of UNESCO's World Heritage Sites, is among the most important urban architectural works in Iran and the symbol of the capital of the Safavid dynasty in Isfahan. Many studies have examined Naqsh-e Jahan from different views. It has been tried within this study to examine the alignment of Naqsh-e Jahan Square with the state of constellations in the sky at the time, recognizing and rereading astronomical considerations adopted in its construction. Two probable periods of time for laying the foundations of the Qeysarriyeh Bazaar (known as the Grand Bazaar) and Naqsh-e Jahan Square were extracted from the Safavid chronicles through descriptive-historical research. Next, the relationship between astrological beliefs and the architecture of this urban site was examined based on the astronomical principles using sky simulation software. The findings indicated a new inference on the accurate time of the planning of the square and the influence on its axis from its celestial view and perspective.

Keywords

References

  • ابن اثیر، علی‌بن محمد (عزالدین). (1383). تاریخ کامل (الکامل فی التاریخ). ترجمه‌: سید محمدحسین روحانی. تهران: انتشارات اساطیر.
  • ابن‌حوقل (أبی‌القاسم النّصیبی). (1983). صورة الأرض. بیروت: دار صادر.
  • ابن‌رسته (احمدبن عمر). (1365). الاعلاق النفیسه. ترجمه: حسین قره‌چانلو. تهران: امیرکبیر.
  • ابن‌سینا، حسین‌بن عبدالله. (1953). رسائل ابن‌سینا. تصحیح: حلمی ضیاء اولکن. استانبول (ترکیه): مطبعه ابراهیم خروز.
  • ابونعیم اصفهانی (احمدبن عبدالله). (1990). تاریخ أصبهان (ذکر اخبار أصبهان). تحقیق: سیّد کسروی حَسَن. بیروت: دارالکتب العلمیه.
  • اسکندر منشی (اسکندربیگ ترکمان). (1314).تاریخ عالم‌آرای عباسی. تهران: دار الطباعه آقا سید مرتضی.
  • ـــــــــ . (1382). تاریخ عالم‌آرای عباسی. به اهتمام: ایرج افشار. تهران: امیرکبیر.
  • اسلامی، مریم. (1394). پژوهشی بر کاربرد نجومی گنبد جبلیه. (پایان‌نامه). استاد راهنما: حمید ارجمندکرمانی. دانشگاه شهید باهنر کرمان.
  • افوشته‌ای نطنزی، محمودبن هدایت‌الله. (1373). نقاوة الآثار فی ذکر الاخیار. به اهتمام: احسان اشراقی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  • اوحدی، عبدالله‌بن محمد. (917ق). اختیارات شاهی فی معرفة الاوقات کماهی. نسـخه خطّـی شماره 4140. تهران: کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران.
  • آرین، منوچهر. (1384). نگاهی دیگر به بُرج‌ها. تهران: سازمان میراث‌فرهنگی و گردشگری کشور.
  • باقری، محمد. (1392). شاخص نوروز در روستای ترازوج خلخال. میراث علمی اسلام و ایران. شماره 1، سال دوم، 21 ـ 26.
  • بروگش، هینریش. (1374). در سرزمین آفتاب (دوّمین سفرنامه هینریش بروگش). ترجمه‌: مجید جلیلوند. تهران: نشر مرکز.
  • بروین، فرانس و غزنی، سرفراز. (1376). ابزار و آلات رصدخانه‌ مراغه. تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
  • بسمل شیرازی، علی‌اکبر بن علی. (1230ق). شرح سی‌فصل. نسـخه خطّـی شماره 14506-5. تهران: مرکز اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
  • بُندهش. (1380). گزارش: مهرداد بهار. تهران: توس.
  • بونین، مایکل ای. (1375). قبله و شهرسازی اسلامی: راه‌های تازه برای تحقیق درباره شهرهای اسلامی. ترجمه سید مصطفی نبوی. وقف میراث جاویدان، شماره 13، 134 ـ 151.
  • بیرونی، ابوریحان محمدبن‌احمد. (1362). التّفهیم لاوائل صناعة التّنجیم. مصحّح: جلال‌الدین هُمائی. تهران: بابک.
  • ـــــــــ . (1380). الآثار الباقیه عن القرون الخالیه. به اهتمام: پرویز اذکایی. بی‌جا: میراث مکتوب.
  • جابری انصاری، محمد حسن. (1378). تاریخ اصفهان. تصحیح: جمشید مظاهری (سروشیار). اصفهان: مشعل.
  • جعفریان، رسول. (1393-1400). مقالات و رسالات تاریخی (دوره ده جلـدی). تهران: نشر علم.
  • جعفری‌جبلی، حسین و شهابی‌نژاد، علی. (1395). میدان‌های‌شهری تاریخی با نگاهی‌ویژه به میدان امام‌علی اصفهان. اصفهان: سازمان فرهنگی‌تفریحی شهرداری.
  • جناب، علی. (1385). رجال و مشاهیر اصفهان (الاصفهان). تصحیح: رضوان پور عصار. اصفهان: سازمان فرهنگی‌تفریحی شهرداری اصفهان.
  • جُنابدی، میرزا بیگ‌. (1378). روضـة الصّفویه. به کوشش: غلامرضا طباطبایی مجد. تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.
  • جونپوری، غلامحسین‌بن فتح‌محمّد. (قرن 13ق). زیج بهادرخانی. نسـخه چاپ سنگی. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
  • چراغچی، سوسن. (1396). حرکت به سوی توسعه پایدار: چالش‌ها و فرصت‌های حمایت از میراث‌فرهنگی و محیط‌زیست. تهران: هزاره ققنوس.
  • حافظ ابرو، عبدالله‌بن لطف‌الله. (1380). زُبدة التّواریخ. تصحیح: کمال حاج سیّدجوادی. تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  • حاکم‌نیشابوری، ابوعبدالله. (1375). تاریخ نیشابور. ترجمه‌: محمدبن حسین خلیفه‌ نیشابوری. به تصحیح: محمدرضا شفیعی‌کدکنی. تهران: آگـه.
  • حجت، عیسی؛ بلالی‌اسکویی، آزیتا و یزدانی، ثنا. (1398). مطالعه تطبیقی ساختار کالبدی و کارکردی میدان صاحب‌آباد تبریز و میدان نقش‌جهان اصفهان در ادوار تاریخی. پژوهش‌های معماری اسلامی. شماره 22، سال هفتم، 23 ـ 44.
  • حسینی خاتون‌آبادی، عبدالحسین (1352). وقایع‌السنین والاعوام. تصحیح: محمدباقر بهبودی. تهران: کتابفروشی اسلامیه.
  • حسینی‌تفرشی، ابوالمفاخر بن فضل‌الله و حسینی‌تفرشی، محمدحسین. (1388). تاریخ شاه‌ صفی (تاریخ تحولات ایران در سال‌های ۱۰۳۸- ۱۰۵۲ق). تصحیح: محسن بهرام‌نژاد. تهران: میراث مکتوب.
  • حسینی‌منشی، محمودبن ابراهیم. (1386). تاریخ احمد شاهی. تصحیح: محمد سرور مولایی. تهران: عرفان (محمد ابراهیم شریعتی‌افغانستانی).
  • حیدری‌دلگرم، مجید. (1396). سه رون، شش جهت، هفت کشور: پژوهشی در تاریخ مفهوم رون معماری. تاریخ علم. شماره 2 دوره 15، 149 ـ 171.
  • خوارزمی، محمدبن احمد. (1428ق). مفاتیح العلوم. تحقیق و مقدمه: عبد الامیر اعسم. بیروت: دار المناهل.
  • دنبلی، عبدالرزاق‌بیک‏. (بی‌تا). تجربة الاحرار و تسلیة الابرار. تبریز: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، مؤسسه تاریخ و فرهنگ ایران.
  • رازی، امین‌احمد. (بی‌تا). هفت اقلیم. تحقیق: جواد فاضل. تهران: کتابفروشی علی‌اکبر علمی.
  • رضازاده‌ملک، رحیم (مقدمه و تصحیح). (1384). تَنکلوشا به ضمیمه مدخل منظوم از عبدالجبّار خُجندی. تهران: میراث مکتوب.
  • رویانی، نظام‌الدین عبدالقادر بن حسن. (قرن 10ق). تحفه نظامیه. نسـخه خطّـی شماره 16264/3، تاریخ کتابت قرن 12هجری‌قمری. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
  • زمانی قمشه‌ای، علی. (1392). هیئت و نجوم اسلامی. قم: مؤسسه امام صادق (ع).
  • سپنتا، شاهین. (1400). بازشناسی نماد تاریخی اصفهان. وبینار نکوداشت روز اصفهان، دانشگاه هنر اصفهان، 1 آذرماه. محتوای سخنرانی در دسترس به آدرس: https://www.aparat.com/v/xtGcT
  • ستوده، منوچهر (مصحّح). (1353). هفت‌کشور یا صُور الاقالیم (تألیف در 748ق). تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
  • سرخیل، فاطمه. (1387). گاه‌شماری در تاریخ عالم‌آرای عباسی. نامه تاریخ‌پژوهان. شماره 14، سال چهارم، 71 ـ 81.
  • سعیدنیا، احمد. (1387). راز سنگ ساعت مسجد امام (شاه عباسی) اصفهان. نشریه هنرهای زیبا. شماره 35، 5 ـ 14.
  • شاردن، ژان. (1338). سیاحتنامه شاردن (جلـد پنجم). ترجمه: محمد عباسی. تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات امیرکبیر.
  • ـــــــــ . (۱۳۷۲–۱۳۷۴). سفرنامه شاردن (دوره پـنج جلـدی). ترجمه: اقبال یغمایی. تهران: توس.
  • شاملو، ولی‌قلی‌ بن‌ داودقلی. (1375).قصص الخاقانی. تصحیح: سیّدحسن سادات‌ناصری. تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  • شهابی‌نژاد، علی و امین‌زاده، بهناز. (1391). منظر ورودی میدان ‌نقش‌جهان اصفهان؛ ارزش‌ها و مسئله‌ها. هنرهای زیبا‌. شماره 1 دوره 17، 27 ـ 38.
  • شهابی‌نژاد، علی؛ ابوئی، رضا و قلعه‌نویی، محمود. (1395). آسایش اقلیمی در میدان نقش‌جهان. مطالعات شهر ایرانی اسلامی. شماره 25، سال هفتم، 5 ـ 16.
  • شهابی‌نژاد، علی. (1398). سیر شکل‌گیری میدان نقش‌جهان اصفهان. مطالعات معماری ایران. شماره 15، سال هشتم، 113 ـ 131.
  • شهمردان‌بن ابی‌الخیر. (1382). روضة المنجمین. تصحیح: جلیل اخوان‌زنجانی. تهران: میراث مکتوب.
  • شیخ بهایی، محمدبن حسین. (1390). کشکول شیخ بهایی. ترجمه: علی غضنفری. قم: نیلوفرانه.
  • شیرازی، قطب‌الدین. (قرن 7 ق). اختیارات مظفری. نسـخه خطّـی شماره 6492/1. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
  • صدرالدینی شیرازی (واهب)، محمّد هادی‌بن محمّد سعید. (قرن 12ق). اشراق الانوار. نسـخه خطّـی شماره 6350/5، تاریخ کتابت قرن 12هجری‌قمری. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
  • صلیبا، جورج (1392). نجوم و احکام نجوم در دوره‌ اسلامی. ترجمه‌ یونس مهدوی. میراث علمی اسلام و ایران، شماره 1، سال دوّم، 52 ـ 63.
  • طاهری، جعفر. (1390). نقش ریاضی‌دانان در معماری به روایت متون دوره‌ اسلامی. تاریخ علم. شماره 1 دوره 9، 39 ـ 65.
  • طبری، بدرالدین. (قرن 9ق). شرح سی‌فصل. نسـخه خطّـی شماره 2147. تاریخ کتابت قرن دهم هجری‌قمری. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
  • عالم‌آرای صفوی [عالم‌آرای شاه‌اسماعیل. تألیف در 1086ق]. (1350). تصحیح: یدالله شکری. تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
  • علی‌شیر نوایی، میر نظام‌الدین. (1363). تذکره مجالس النفائس. به اهتمام: علی‌اصغر حکمت. تهران: منوچهری.
  • غزنوی (مروزی بخاری)، ابومحامد محمدبن مسعود. (542ق). کفایة التعلیم فی صناعة التنجیم. نسـخه خطّـی شماره 6013. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
  • قلعه‌نویی، محمود؛ پیربابایی، محمدتقی؛ سلطان‌احمدی، الناز و محسن‌حقیقی، نسرین. (1397). بررسی اولویت‌بندی ارزش‌های میراث معماری و شهرسازی مجموعه میدان نقش‌جهان اصفهان. مرمت و معماری ایران. شماره 16، سال هشتم، 39 ـ 50.
  • قلندری، حنیف (1390). ماهیت فیزیکی افلاک: بررسی مفهوم فلک در آثار هیئت. مجله تاریخ علم، شماره 1 دوره 9، 67 ـ 108.
  • قیومی‌بیدهندی، مهرداد. (1388). سخنی در منابع مکتوب تاریخ معماری ایران و شیوه جستجو در آنها. گلستان هنر. شماره 1 دوره 5، 5 ـ 20.
  • قیومی‌بیدهندی، مهرداد و شمس، امید. (1391). درآمدی بر تاریخ ذهنیت عامه در معماری‌ ایران. مطالعات معماری ایران. شماره 2، سال اول، 5 ـ 25.
  • کاشفی سبزواری، کمال‌الدین حسین. لوایح القمر (اختیارات بیهقی). نسـخه خطّـی شماره 825، واقف: سیّد محمّد مشکوٰة. تهران: کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران.
  • کاظمی، یاغش. (1393). بررسی ویژگی‌های نجومی و کارکرد تقویمی در شهر جَیّ و کاخ سروستان. هنرهای زیبا. شماره 2 دوره 19، 91 ـ 102.
  • کرامتی، یونس. (1380). کارنامه‌ ایرانیان در زمینه‌ نوآوری‌های ریاضیات، نجوم و گاهشماری. تهران: مؤسسه فرهنگی اهل قلم.
  • کینگ، دیوید آنتونی. (1375). علم در خدمت دین اسلام. ترجمه‌ توفیق حیدرزاده. نشریه‌ فرهنگ، شماره‌های 20 و 21، 197 ـ 226.
  • گمینی، امیرمحمد. (1391). رصدخانه بزرگ مراغه. ماهنامه نجوم، شماره 225، 22 ـ 27.
  • ـــــــــ . (1392). گستره و تنوع آثار هیئت در تمدن اسلامی. تاریخ علم، شماره 2 دوره 11، 243 ـ 290.
  • ـــــــــ . (1395). دایره‌های مینایی: پژوهشی در تاریخ کیهان‌شناسی در تمدن اسلامی. تهران: حکمت سینا.
  • گنابادی، ملا مظفر. (1005ق). شرح بیست‌باب نام در معرفت تقویم تام. نسـخه خطّـی شماره 6401/1. تاریخ کتابت قرن دوازدهم هجری‌قمری. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
  • گیاهی یزدی، حمیدرضا. (1395). تاریخ نجوم در ایران. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
  • مادیسون، فرانسیس. (1387). ابزارآلات علمی (جلد 11 از گزیده‌ 12جلدی مجموعه‌ هنر اسلامی، گردآوری ناصر خلیلی). ترجمه‌ غلامحسین علی مازندرانی. تهران: کارنگ.
  • مجتهدزاده، روح‌اله. (1397). نسبت معماری و علوم در ایران دوران اسلامی؛ با تأکید بر علوم عملی. (رساله‌ دکتری). استادان راهنما: مهدی سعدوندی و مهرداد قیومی‌بیدهندی. دانشگاه هنر اصفهان.
  • مجموعه رسائل فیض و مجلسی و دیگران. نسـخه خطّـی شماره 63586، واقف: خوئی. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
  • مدرّس تبریزی، محمّدعلی. (1369). ریحانة الأدب فی تراجم المعروفین بالکنیة و اللقب (جلـد سوّم). تهران: کتاب‌فروشی خیام.
  • مرعشی، ظهیرالدین‌بن نصیرالدین. (1364). تاریخ گیلان و دیلمستان. تصحیح: منوچهر ستوده. تهران: اطلاعات.
  • مستوفی، حمدالله‌بن ابی‌بکر. (1381). نزهـة القلوب. تصحیح: محمد دبیر سیاقی. قزوین: حدیث امروز.
  • مشکوریان، محمدتقی؛ جعفری، علی‌اکبر و فروغی‌ابری، اصغر. (1395). بررسی و تحلیل نظام‌های تاریخ‌گذاری وقایع در تاریخ‌نگاری عصر صفوی. فصل‌نامه تاریخ اسلام و ایران. شماره 30، سال بیست‌وششم، 219 ـ 252.
  • منجم یزدی، ملاجلال‌الدین محمد. (1366). روزنامه ملاجلال (تاریخ عباسی). به کوشش: سیف‌الله وحیدنیا. تهران: انتشارات وحید.
  • منجم‌باشی حسینی، محمدحسن. (قرن 13ق). مشارق الانوار. نسـخه خطّـی شماره 6285. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
  • مهمان‌نواز، محمود. (1399). تأثیرپذیری زمامداری شاه عباس اول صفوی از تنجیم. پژوهش‌نامه تاریخ اسلام. شماره 37، سال دهم، 85 ـ 105.
  • میراحمدی، احمد و مهدوی‌پور، حسین. (1395). تحلیل روش دایره هندی در تعیین جهت قبله مساجد (نمونه موردی: مسجد جامع اصفهان). دوفصلنامه مرمت و معماری ایران. شماره 12، سال ششم، 103 ـ 113.
  • میر منشی قاضی احمد قُمی (احمدبن شرف‌الدین حسین حسینی). (998ق). خلاصة التواریخ. نسـخه خطّـی شماره 13754، سال کتابت 1050 هجری. کاتب: ابوعلی دامغانی. واقف: مهدی بیانی. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
  • میرزایی، معصومه. (1392). تنجیم در عصر صفوی. (پایان‌نامه). استاد راهنما: نزهت احمدی. دانشگاه الزهرا.
  • نبئی، ابوالفضل. (1371). هدایت طلّاب به دانش اسطرلاب؛ آشنایی با اسطرلاب و روش کاربرد آن. مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی.
  • نصرالهی، عبداله. (1390). میراث فرهنگی جهانی. سمنان: انتشارات آبرخ.
  • نصیرالدین طوسی (خواجه نصیر)، محمدبن محمد. (قرن 7ق). بیست‌باب در معرفت اسطرلاب. نسـخه خطّـی شماره 3186/1، سال کتابت 1091هجری. کاتب: ابوالقاسم حسینی تبریزی. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
  • ـــــــــ . سی‌فصل در تقویم. نسـخه خطّـی شماره 3916/2، تاریخ کتابت قرن یازدهم هجری‌قمری. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
  • نوبخت منجم‌باشی، عبدالله‌بن اسماعیل. (قرن 14ق). شرح اصطلاحات حل‌المسائل در نجوم. نسـخه خطّـی شماره 36563، تاریخ کتابت قرن 14هجری‌قمری. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
  • نیکزاد امیرحسینی، کریم. (1335). تاریخچه ابنیه تاریخی اصفهان. بی‌جا: [بی نا].
  • نیک‌فهم خوب‌روان، سجاد و شهیدی، پویان [ویراستاران]. (1388). رساله‌ فارسی اسطرلاب منسوب به عبدالرحمان صوفی. مجله تاریخ علم، شماره 8، 55 ـ 102.
  • ورجاوند، پرویز. (1356). کشف مجموعه‌ علمی رصدخانه‌ مراغه. هنر و مردم، شماره 181، 2 ـ 15.
  • ـــــــــ . (1366). کاوش رصدخانه مراغه و نگاهی به پیشینه دانش ستاره‌شناسی در ایران. تهران: امیرکبیر.
  • ولی‌بیگ، نیما و کورنگی، نگار. (1397). تحلیل تاریخ ساخت، کاربری و ساختار معماری دروازه توپخانه در گستره تحولات میدان نقش‌جهان در دوره قاجار. مطالعات شهر ایرانی اسلامی. شماره 34، سال نهم، 73 ـ 83.
  • ـــــــــ . (1398). بازخوانی سردر خورشید در میدان نقش‌جهان بر اساس اسناد توصیفی‌ـ‌تاریخی و تصویری. باغ نظر. شماره 73 دوره 16، 41 ـ 52.
  • ویلبر، دونالد. (1384). باغ‌های ایران و کوشک‌های آن. ترجمه: مهین‌دخت صبا. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  • هردگ، کلاوس. (1376). ساختار شکل در معماری اسلامی ایران و ترکستان. ترجمه: محمد تقی‌زاده مطلق. تهران: بوم.
  • هروی، سیف‌بن محمد. (1352). تاریخ‌نامه هرات. تصحیح: محمد زبیر الصدیقی. تهران: کتابفروشی خیّام.
  • هوشیاری، محمدمهدی و پورنادری، حسین. (1395). تحلیل و بررسی نظریه پیرنیا درباره رون اصفهانی در فضای شهری و معماری سنتی اصفهان. هویت شهر. شماره 27، سال دهم، 53 ـ 64.
  • یزدی، محمدبن میرزا علی. (1241ق). مرشد العالمین (معرفت تقویم). نسـخه خطّـی شماره 14694-5، سال کتابت 1241هجری‌. تهران: مرکز اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
  • Evans, J. (1998). The History and Practice of Ancient Astronomy. Oxford University Press.
  • Jafari, J. & Marín, C. (Eds.). (2007). STARLIGHT: A COMMON HERITAGE. Proceedings of the Starlight Conference 2007. Instituto de Astrofisica de Canarias (IAC).
  • Ruggles, C. & Cotte, M. (Eds.). (2010). Heritage Sites of Astronomy and Archaeoastronomy in the Context of the UNESCO World Heritage Convention - A Thematic Study. Paris: ICOMOS and the International Astronomical Union.
  • _________. (2017). Heritage Sites of Astronomy and Archaeoastronomy in the Context of the UNESCO World Heritage Convention - A Thematic Study. Volume 2. West Sussex: Ocarina Books Ltd.

World Heritage Centre. (2017). Astronomy and World Heritage Thematic Initiative. Retrieved from https://whc.unesco.org/en/astronomy.

Journal of Architecture in Hot and Dry Climate
Volume 10, Issue 15
September 2022
Pages 1-32

Files

Share

How to cite

Statistics