Study of historical evolution and formation of Jameh Mosque of Kashan

Document Type : Research Article

Authors

1 Assistant Professor, Department of Architectural Technology, Faculty of Architecture and Art, University of Kashan. Kashan, Iran

2 M.A. in Architecture, lecturer at University of Kashan, Kashan, Iran

Abstract

The historical context of Kashan, which has a Qajar form and includes valuable and magnificent buildings. This context has several neighborhoods, and one of these neighborhoods, which is strongly believed to be the oldest one and the primary nucleus of the city, is the famous Meydan Kuhneh neighborhood, which is the site of one of the oldest buildings in the city, the old Jameh Mosque. So far, no published study has been done on the architecture of this mosque and its history and evolution, and due to the importance of this building, no significant work has been done on it.This lack of study and attention can be seen in its current state. This study intends to examine the structure and components of this building, the evolution and development of the Jameh Mosque. The method of this research is documentary and interpretive-historical and an attempt is made to identify the current condition of the mosque building based on field studies.Then, relying on historical sources and physical evidence, while examining the situation of different periods of the mosque, its formation, development and evolution will be discussed. The results indicate that the primary core of the neighborhood was formed near the northern edge of the old context and in the path of historical passages, and the Jameh Mosque was one of the primary components of the neighborhood, which was developed and expanded along with the evolution of the neighborhood. It is from an old crypt building at the level of the historical bazaar of the neighborhood, to a two-story structure that was probably built in the second century AH. While expanding into a prayer hall and creating a minaret during the Seljuk period, it became a Shabestani mosque. And in the patriarchal and Timurid period, a porch and a dome were added to the building; During the general reconstruction in the Zandieh period and during the restorations and the addition of some minor additions in the Qajar period, gradually it change into a two-porch mosque with two middle open spaces, on two levels of basement and ground floor. The Jameh Mosque declined with the decline of the neighborhood and the change of the center of the city, and now operates as a local mosque.

Keywords

References

آبیار، مرضیه.(1381). بررسی کتیبه های محراب­های گچی در موزه ملی ایران، اثر(35):74-87. -
-ابن عبدالحکم، عبدالرحمن بن عبدالله، 1920 ،فتوح مصر و اخبارها، لیدن.
اداره میراث فرهنگی کاشان. (1315). پرونده ثبتی مناره و مسجد جامع کاشان، شماره ثبت 252.
-ارجمندفر، مسعود و علی زمانی‎فرد. (1387). منار عنصر هویت‎بخش در مسجد جامع کاشان. دومین کنگرة معماری و شهرسازی ایران، ارگ بم، کرمان، جلد چهارم، 247-251.
-اسماعیلی سادیانی، معصومه و احمدیان فینی، ملیحه. (1392). بررسی و تحلیل کوره‌های مسجد جامع کاشان، اولین همایش ملی باستان شناسی ایران،بیرجند.
- اعتمادالسلطنه، محمد حسن خان. (1367). مرآت البلدان، به کوشش عبدالحسین نوایی، میرهاشم محدث، تهران: دانشگاه تهران، موسسه انتشارات و چاپ.
- بحرالعلومی شاپور آبادی، فرانک. (1388).روش‌های سالیابی در باستان‌شناسی ، انتشارات سمت.
- بلر، شیلا. (1387) . نخستین کتیبه‎ها در معماری دوران اسلامی ایران. ترجمة مهدی گلچین‎عارفی. تهران: فرهنگستان هنر.
- بیرشک ،ثریا. (۱۳۷4). چگونگی روند توسعه و تکامل شکل گیری شهر کاشان در بستر تاریخ از آغاز تا پایان سلجوقی، مجموعه مقاالت کنگره تاریخ معماری و شهرسازی ایران (جلد سوم)، سازمان میراث فرهنگی کشور.
- بیرشک، ثریا. (1399). روند شکل‌گیری وتوسعه شهر کاشان در بستر تاریخ. ایران: سازمان عمران و بهسازی شهری.
- حیدری، فهیمه. (1389). مسجد جامع کاشان، گذری بر شکل گیری مساجد، دو ماهنامه گردشگری 26، 40-42.
- ساروخانی، زهرا. (1391). کاشان قدیم به روایت تصویر، نشر سور تماشا.
- ساروخانی، زهرا. (1391). گفتگوی خبرگزاری، 18آبان‌ماه:  https://www.farsnews.ir/amp/13910817001386تاریخ دسترسی: 26/10/1399
- شرکت مشاورة نقش جهان پارس. (1388). طرح جامع (توسعه و عمران) شهر کاشان.
- ضرابی، عبدالرحیم کلانتر. (سهیل کاشانی). (1378). تاریخ کاشان. به کوشش ایرج افشار. تهران: امیرکبیر.
- طبرسی، احمد بن علی. (1424ق). الاحتجاج، ترجمة ابراهیم البهادری‌، محمدهادی، ج 3، ص ۷۶-113، قم: اسوه.
- عالمی، بابک؛ اسدی چیمه نغمه و کمالی زارچی، صدیقه. (1398). بررسی تزیینات آجری منارۀ مسجدجامع کاشان. پژوهشنامۀ کاشان (22): 208ـ185.
- علیمی، اکبر (خادم مسجد جامع) ، صباری(خادم مسجد الرسول) و دیگر اهالی ریش سفید محله.  (1399). گفتگوی شخصی با نویسندگان، 20 بهمن ماه، مسجد جامع کاشان.
- قمی، محمد بن حسن. (1361). تاریخ قم، ترجمة حسن بن علی بن حسن عبدالملک قمیریال انتشارات توس، تهران.
- کیانی، محمد یوسف. (1366). معماری ایران، دوره اسلامی،‌ جهاد دانشگاهی.
- گنجنامه. (1383). گنجنامه:فرهنگ آثار معماری ایران: دفتر هشت: مساجد جامع، تهران: شهید بهشتی.
- نراقی، حسن. (1374). ‌آثار تاریخی شهرستان‌های کاشان و نطنز،‌تهران: انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، چاپ دوم.
- وارثی، حمیدرضا؛ زنگی آبادی، علی و وفایی، ابوذر. ( ۱۳۸۵). سیر تحولات تاریخی و کالبدی بافت قدیم شهرکاشان. کاشان شناسی،۲ (۱) :۱۲۷-۱۵۵
- یونسی، محسن؛ عسگرپور، وحید و بحرالعلومی، فرانک. (1396). مطالعۀ باستان‎سنجی روی گچ‎بری محراب بزرگ و تزیینات مسجدجامع کاشان. پژوهشنامۀ کاشان 10 (18): 68ـ87
- Dieulafoy,Jane. (1887). La Perse, la Chaldee et la Susiane, Paris: Hachette.
- Gaube, H., Neglia ,G. A., Petruccioli A.  &  Rafīpoor F. (2018). Kashan: An Iranian City in Change, EB-Verlag.
Journal of Architecture in Hot and Dry Climate
Volume 9, Issue 13
September 2021
Pages 39-57

Files

Share

How to cite

Statistics