ارزیابی اجتماع‌پذیری حیاطِ عِلیینْ در دانشکده هنر و معماری یزد بعد از افزونه پوششِ متحرکِ چوبی آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه یزد، یزد، ایران

چکیده

با دغدغه توجه به کیفیتهای محیطی، پژوهش حاضر به ارزیابی اجتماع‌پذیری حیاط علیین به مثابه یک فضای‌باز دانشگاهی در شرایط بعد از افزونه پوشش نسبت به حالت قبل آن می‌پردازد. به موازات مطالعات کتابخانه‌ای، نظرات کاربران معطوف به تجربه‌زیسته آنان اعم از دانشجویان(25 نفر) و استادان(13نفر) با اتکا به نتایج پرسشنامه‌های با سوالات باز، بسته، تصویری و کروکی در مطالعات میدانی جمع شده‌است. تدابیر به کارگرفته شده در استخراج نشانه‌های کالبدی و غیرکالبدی ارزیابی اجتماع‌پذیری عبارتند از: مشاهده مشارکتی، عکاسی و یادداشت‌برداری از احوالات حیاط علیین. نتایج بیانگر آنست که اجتماع‌پذیری حیاط علیین به مثابه یک فضای باز دانشگاهی در قالب هفت شاخصه در سه سطح مولفه‌های عینی، ذهنی و عینی-ذهنی قابل احصاست. حیاط علیین پس از پوشش، در هر هفت شاخص، نشانه‌هایی از متوسط تا قوی برای اجتماع‌پذیرتر بودن نسبت به حالت قبل از پوشش دارد. وجود پوشش در وهله نخست به تقویت نقش مفصلی حیاطِ‌علیین کمک‌کرده‌ و از این رهگذر، گاه این نقش به نقش تازه‌ی مقصدبودنْ تغییرِمکان داده‌ و حیاط به سوی هویتِ مستقل‌داشتن حرکت کرده‌است. شاخصه هفتمی در سطح مولفه‌های ذهنی با عنوان "عاطفی" برای اجتماع‌پذیری حیاط علیین به صورت منحصر به فردی متبلور شده‌است که بیانگر حسّ‌تعلق کاربران به‌ویژه دانشجویان به حیاط است. از شواهد مرتبط با استخراج شاخصه عاطفی می‌توان به نقش زنجیره روایت‌ها از هویت حیاط حاصل از تجربه‌های زیسته دانشجویان دوره‌های مختلف در میزان اجتماع‌پذیری آن اشاره نمود. یکی از روایت‌ها مربوط به ساخت پوشش و مشارکت مستقیم یا غیرمستقیمِ دانشجویان در آن است. چنین روایت زیسته‌ای از همبستگی مثبت میان اجتماع‌پذیری حیاط و مشارکت دانشجویان در ارتقای فضای‌باز دانشگاهی محل‌ تحصیل خود در جهت تامین شرایط مطلوبتر برای حضور بیشتر و موثرتر در فضا خبر می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluating the Sociability of “Ellieen Yard” in the Yazd University's Art and Architecture School after Applying its Retractable Wooden Cover

نویسندگان [English]

  • Hossein Pour Mehdi Ghayem Maghami 1
  • Azadeh Khaki Ghasr 1
  • Arman Seddighian 2
1 Assistant Professor, Department of Architecture, Faculty of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
2 Graguated at MA, School of Art and Architecture, Yazd University,, Yazd. Iran
چکیده [English]

Regarding the environmental attributes, this paper compares the sociability of the "Ellieen yard" in Yazd University's Art and Architecture School after applying its moveable wooden cover to the pre-cover mode. In addition to the library study, the user's feedback (students: n = 25 and professors: n = 13) on their lived experiences were presented using techniques such as open-closed and visual questionaries. In addition, the field study continued to learn about physical and non-physical aspects by employing collaborative observation, taking photos, and making notes on indicators and evidence for the sociability of the yard. According to the study, there are seven kinds of elements that address sociability, which is divided into three levels: visual, mental, and visual-mental. The case study findings recount the yard after it has been covered by the retractable cover, varying some of the seven factors examined. Initially, the presence of the cover aided in the evolution of the yard's collective role. At the second level, its position has occasionally been modified to that of a destination. The seventh aspect, termed "emotional," is unique to "Ellieen Yard" and addresses users' attachments, particularly students. Based on the associated data that led to this, we may describe the function of a range of narrations that are the product of prior lived experiences shared by numerous generations of students. One of these narrations is about the process of making the yard cover. Such a lived narration indicates a positive correlation between the sociability of the yard and the participation of students in promoting the academic open space (direct or indirect) to provide more favorable conditions for a more effective presence in the space.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sociability
  • Retractable yard cover
  • Student hangout
  • University open space
  • Art and Architecture School of Yazd

مراجع

  • آلتمن، ا. (1395)، محیط و رفتار اجتماعی، ترجمه: علی نمازیان، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، چاپ سوم، تهران.
  • اخوت، م. (1382)، انعطاف تنوع و پویایی در فضاهای دانشگاهی، نشریه معمار، شماره 21، صفحات 23-16.
  • بنتلی، آ. ؛ الکک، آ. ؛ مورین، پ. ؛ مک‌گلین، س. و اسمیت، گ. (1391)، محیط‌های پاسخده، مترجم: مصطفی بهزادفر، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، چاپ هشتم.
  • حمزه نژاد، م و قلیچی، پ (1397)، بررسی اجتماع پذیری و کیفیت قرارگاه­های رفتاری در پارک­های درون‌دانشگاهی، مورد مطالعاتی: پارک دانشگاه علم و صنعت ایران، نشریه معماری و شهرسازی آرمان شهر، شماره 25، صفحات 55-45.
  • حیدری، ا و فرهادی، م. (1397)، واکاوی ارتباط بین نقشه­های شناختی و مدل سازی رایانه ای نرم افزار نحو فضا در شناخت محیط­های اجتماع‌پذیر (نمونه موردی: بستر عمومی دانشکده­های هنر و معماری دانشگاه بوعلی سینا و دانشگاه شهید بهشتی)، نشریه هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی، دوره 23، شماره 2، صفحات 30-17.
  • خاکی‌قصر، آ. (1395)، الگوهای پوشش الحاقی موقت برای فضاهای باز نیازمند پوشش در بافت تاریخی یزد، نشریه معماری اقلیم گرم و خشک، شماره 4، صفحات 103-81.
  • دانشپور، س. ع و چرخچیان، م (1386)، فضاهای عمومی و عوامل موثر بر حیات جمعی، باغ نظر، شماره 7، صفحات 28-19.
  • دانشگرمقدم، گ. ؛ بحرینی، ح. و عینی‌فر، ع. (1390)، تحلیل اجتماع‌پذیری محیط کالبدی متاثر از ادراک طبیعت در محیط انسان‌ساخت، نشریه هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی، شماره 45، صفحات 36-25.
  • دهناد، ن و مهدی نژاد، ج و کریمی، ب (1399)، تبیین رابـطـه بین مؤلفه‌های مـؤثـر بـر کیفیت فـضـای بـاز جمعی در ارتـقـای اجتماع‌پذیری محیط، نشریه مطالعات شهری، 10(37)، صفحات 56-45.
  • رجبی، م. ؛ نقضان‌محمدی، م. و منظرالحجه، م. (1398)، شناخت الگوی کارکرد فضا در حسینه‌های شهر تفت، نشریه مطالعات معماری ایران، شماره 16، صفحات 203-181.
  • سجادزاده، ح، ؛ یوسفی، م. و یوسفی، م. (1395)، ارزیابی مؤلفه‌های اجتماع‌پذیری در کیفیت‌بخشی به مساجد محلی ایران، فصلنامه پژوهش‌های معماری اسلامی، شماره 10، صفحات 47-29.
  • غروی الخوانساری، م. (1387)، ارزیابی کیفی مجموعه پردیس مرکزی دانشگاه تهران، نشریه هنرهای زیبا معماری-شهرسازی، شماره 35، صفحات 84-75.
  • گلچین، پ و ناروئی، ب و مثنوی، م (1391)، ارزیابی کیفیت بصری فضاهای آموزشی بر اساس ترجیحات استفاده‌کنندگان (مطالعه موردی: دانشگاه سیستان و بلوچستان)، نشریه محیط شناسی، شماره 62، صفحات 150-135.
  • لسان، م (1399)، مبانی طراحی پردیس دانشگاهی براساس مطالعات رفتاری (نمونه موردی: دانشگاه صنعتی نوشیروانی)، باغ نظر، 17(84)، 50-39.
  • لطافتی، ز و انصاری، ح. (1398)، تبیین مدلی در شناسایی و تقویت عوامل تأثیرگذار بر حس مکان و خاطره جمعی، نشریه مطالعات معماری ایران، شماره 15، صفحات 89-65.
  • واعظی، م. (1397)، بررسی روش­های ارزیابی و تحلیل کیفیت و زیبایی‌شناسی محیط و منظر شهری، فصلنامه انسان و محیط زیست، شماره 45، صفحات 142-131.
  • هال، ا. ت. (1390)، زبان خاموش، مترجم: علی نمازیان، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
  • Alexander, c. Ishikawa, S. & Silverstein, M. (1968). A Pattern Language Which Generates Multi-Service Centers: Center for Environmental Structure Berkeley. CA.
  • Abu-Ghazaleh, S. and Al-Goussous, J. (2009), Quality of space and its relation to the social behavior in academic open space, Journal of Social Sciences, 18(3), pp. 189-198.
  • Abu-Ghazzeh, Tawfiq M. (1999). Communicating Behavioral Research to Campus Design: Factors Affecting the Perception and Use of Outdoor Spaces at the University of Jordan, Environment and Behavior Journal, 31(6), P. 764-804.
  • Amirbeiki, F., Khaki ghasr, A. (2020), Investigating the Effects of Exposure to Natural Blue Elements on the Psychological Restoration of University Students, Iran University of Science & Technology, 30(1), P. 1-10.
  • Costall, A. (1995), Socializing Affordances, Theory and Psychology, 5(4), 467-481.
  • Daniel, T.C. and Vining, J. )1983). Methodological Issues in the Assessment of Landscape Quality. In Behaviour and the Natural Environment (eds. Altman, I. and Wohwill, J.), Chapter 2, 39-83, Plenum.
  • Dober, R. P. (2000), Campus Landscape, John Wily & sons, New York.
  • Dousti, F., Varig Kazemi, A., Behzadfar, M. (2018), A New Reading of Sociable Public Spaces: The Nexus between Urban Design and Microsociology, Armanshahr Architecture & Urban Development, 11(22), p. 39-49.
  • Gärling, T., Böök, A., & Lindberg, E. (1986). Spatial orientation and wayfinding in the designed environment: A conceptual analysis and some suggestions for post occupancy evaluation. Journal of Architectural and Planning Research, 3(1), 55–64.
  • Gehl, J. (2010). Cities for People. Washington DC: Island Press.
  • Gibson, J.J. (1979). The Theory of Affordance. (R. Shawand, J. Bransford. eds.). Perceiving, Acting and Knowing. New York: Halsted.
  • Good, James M.M. (2007). The Affordances for social psychology of the ecological approach to social knowing. Sage Published.
  • Hall, E. T. (1976), Beyond Culture, Anchor books editions: New York.
  • Hall, E. T. (1982), The Hidden Dimension, Anchor books editions: New York.
  • Hanan, H. (2013). Open space as meaningful place for students in ITB Campus. Social and Behavioral Sciences, 85, 308 – 317.
  • Kaplan, S., Kaplan, R. (1989), The visual environment: Public participation in design and planning. Journal of Social Issues, 45, 59–86.
  • Kaplan, S. (1995), The restorative benefits of nature: toward an integrative framework, Journal of environmental psychology, 15, p. 169-182.
  • Khalegi Moghaddam, N., Bagheri, M. (2012). Art students’ satisfaction evaluation in university campus (Case study in Tabriz, Iran), Procedia -Social and Behavioral Sciences
  • Kytta, M. (2002), Affordances of children’s environments in the context of cities small towns suburbs and rural villages in Finland and Belarus, Journal of Environmental psychology, 22, p. 109-123.
  • Lang, J. (1987). Creating Architectural Theory: The Role of Behavioral Sciences in Environmental Design. Van Nostrand Reinhold New York.
  • Moleski, W. H., & Lang, J. T. (1986). Organizational Goals and Human Needs in Office Planning, In Jean D. Wineman (Ed.), Behavioral Issues in Office Design. New York: Van Nostrand Reinhold Company
  • Neisser, U. (1976), Cognition and Reality, San Francisco.
  • Ohta, H. (2001). A Phenomenological Approach to Natural Landscape Cognition. Journal of Environmental Psychology, 21, 387-403.
  • Osmond, H. (2957). Function as the Basis of Psychiatric Ward Design, Psychiatric Services 8 (4): 23–27. doi:10.1176/ps.8.4.23.
  • Pol, E. (2002), The theoretical background of the city-identity-sustainability network, Environment and Behavior, 34, pp. 8-25.
  • Salehinia, M. & Memarian, G. (2012). Sociopetaloid of architecture space; Synthesis and synomorphy of humane-physical factor. International Journal of Architectural Engineering & Urban Planning, 22(1), 7-19.
  • Sarabi, A. & Bahrami, B. (2019). Spatial-Social Place Attachment: Impact of Spatial-Social Co-existence on Place Attachment in Sociable Places of Architectural Schools Setting; Case Studies: Art University and Azad University of Architecture, Tabriz, Iran, Space Ontology International Journal, 8(2), 1-17.
  • Tajer, S. A., Sajadzadeh, H., Saadati vaghar, P. (2016). A Study of Sociability Factors’ Influence on Educational Spaces: The Case of the School of Art and Architecture of Bu-Ali Sina University, Armanshahr Architecture & Urban Development, 9(16), 1-13.
  • Ulrich, R. S. (1983), Aesthetic and affective response to natural environment. In I. Altman & J. Wohlwill (Eds.), Human Behavior and Natural Environment., New York:Plenum, p. 85-125.
  • Ulrich, R. S., Simons, R. F., Losito, B. D., Fiorito, E., Miles, M. A. & Zelson, M. (1991), Stress recovery during exposure to natural and urban environments, Journal of Environmental Psychology, 11, p. 201-230.
  • Unwin, K. I. (1975), The Relationship of Observer and Landscape in Landscape Evaluation, Transactions of the Institute of British Geographers, 66, pp. 130-134

 

 

معماری اقلیم گرم و خشک
دوره 10، شماره 15
شهریور 1401
صفحه 77-93

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار