بررسی عناصر شکل دهنده و دلایل وجودی آنها در خانه های بافت تاریخی بوشهر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش¬آموخته کارشناس ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، اصفهان، ایران.

2 مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد هرند

چکیده

فضاهای زیستی در هر منطقه، تحت تأثیر خاستگاه­های فرهنگی، محیطی، اجتماعی، تاریخی و سیاسی آن منطقه شکل گرفته است. بی­تردید اولین خاطرات و تجارب انسان در خانه بوجود می­آید که نقش موثری در جهان بینی هر انسان و در نتیجه جهان بینی جامعه دارد. عدم توجه به انسان، نحوه کار، شیوه زندگی، خواسته­ها و تجارب او در طراحی مسکن امروز و روی آوردن به معماری وارداتی، بحران مسکن، پایین آمدن کیفیت زندگی مسکونی، ازبین رفتن حیات، سر زندگی، تحرک، حس تعلق و هویت را به­همراه داشته­است. این مقاله به بررسی عناصر شکل دهنده مسکن سنتی بوشهر و عوامل وجودی آن­ها می­پردازد. مسکن سنتی بوشهر مانند سایر مناطق ایران، همساز با شرایط محیطی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی شکل­گرفته است. هدف پژوهش حاضر، شناخت ویژگی­ها و اصول شکل­گیری و گونه­های فضایی در خانه سنتی بوشهر و استخراج عناصر کارآمد آن می­باشد تا علاوه بر دریافت صحیح مفاهیم و اصول سازمان­یافته مسکن سنتی در محدوده مورد مطالعه بتواند بخشی از ویژگی­های این عناصر و دلایل وجودی آن­ها را ثبت کند. روش انجام تحقیق در این پژوهش ترکیبی از روش توصیفی-تحلیلی و روش تفسیری تاریخی است که با مطالعه منابع اسنادی، حضور در بافت تاریخی بوشهر، صحبت با ساکنان بافت و مصاحبه با اساتید معماری صورت گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش، مشخصات کالبدی، فعالیتی و معنایی گونه­های فضایی مختلف خانه­های سنتی بوشهر در قالب جداول، تصاویر و نقشه­ها نشان می­دهد تا در نهایت بر مبنای نتایج بدست آمده بتوان زمینه را برای ارائه راهکارهای طراحی مسکن امروز متناسب با نیازهای جدید و بر اساس ارزش­­های انسانی فراهم کرد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Survey of Elements Forming Houses and Their Reasons in the Historical Fabric of Bushehr

نویسندگان [English]

  • Azam Hedayat 1
  • Seyedeh Marzieh Tabaian 2
1 Master in Architecture, Islamic Azad University, Khorasgan Branch, Esfahan, Iran
2 Assistant Professor In, Islamic Azad University, Harand Branch, Iran
چکیده [English]

Living Spaces in every area have been formed under the influence of cultural, environmental, social, historical and political origins of the region. No doubt that the first memories and experiences of a man, that affect man's worldview and as a result, the worldview of society, begin from the house. Neglecting human, his work style, his lifestyle, his demands and experiences in these days housing design, appeal to imported architecture conduce to housing crisis, ascending quality of life, loss of life, vitality, dynamism, sense of belonging and identity. This paper studies the elements of forming traditional housing in  Bushehr and its existential factors. Bushehr Traditional housing, like other regions in Iran, has been formed consistent with environmental, cultural, social and economical conditions. The  present study aims to understand the characteristics, forming  principles  and types of  spaces in Bushehr traditional housing and eliciting the efficient  elements, in order to get the correct concepts and organized principles of traditional housing in this area and also recording some characteristics of these elements and the reasons of their existence.Research methods in this study is a combination of analytical-descriptive and historical interpretive  that was done by studying and reading documentary  sources, presence in the historical context, talking to  residents and interviews with architecture masters. The results of this study, skeletal, activities and semantically features of special types in diagrams, tables, photos and maps show that based on those results and conclusions, a condition can be provided that housing  design be done according to modern and new needs of people, along with humanity values

کلیدواژه‌ها [English]

  • : housing
  • historic Context of Bushehr
  • vernacular architecture
  • Types of space
 
1-   آلپاگونوولو، آدریانو، مهریار، محمد ، ربوبی، مصطفی، فلامکی، محمدمنصور، دادخواه، مهیار، شریعت، آزرمدخت، اقبالی، رحمان، صانعی، سیامک، (1365)، معماری بومی، چاپ اول، انجمن فرهنگی ایتالیا – تهران.
2-      اعتصام، ایرج، (1377)، طراحی مسکن در بافت قدیم شهری، مجله هنرهای زیبا، دوره 3، 61- 54.
3-      حمیدی، سید جعفر، (1384)، استان زیبای بوشهر، انتشارات بوشهر، بوشهر، چاپ سوم.
4-  رنجبر، حسان و پورجعفر، محمدرضا و خلیجی، کیوان (1389)، خلاقیت­های طراحی اقلیمی متناسب با جریان باد در بافت قدیم بوشهر،  نشریه باغ نظر، 13، صص 34-17.
5-  لوکوربوزیه، (1354)، چگونه به مسئله شهرسازی بیاندیشیم، ترجمه: محمدتقی کاتبی، انتشارات امیرکبیر، تهران.
6-  پیرنیا، محمدکریم، (1387)، آشنایی با معماری اسلامی ایران، سروش دانش، تهران، چاپ سیزدهم.
7-  حائری مازندرانی، محمدرضا، (1388)، خانه، فرهنگ، طبیعت، مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی معماری و شهرسازی، تهران.
8-      عبدالحسینی، جواد، (1390)،  سازگار کردن طراحی خانه­های مسکونی تبریز و باکو با فرهنگ و اقلیم  بومی،  باغ نظر،  18.
9-   مصطفوی، محمدتقی، (1343)، آثار تاریخی و اماکن باستانی فارس، انجمن آثار ملی، تهران.