TY - JOUR ID - 2785 TI - بررسی ساختار معماری کبوترخانة میرزا احمد گَوَرت (نوآوری در افزایش تولیدات کشاورزی) JO - معماری اقلیم گرم و خشک JA - AHDC LA - fa SN - 2645-3711 AU - اکبری, حسن AD - دانشجوی دکتری باستان شناسی دانشگاه محقق اردبیلی .اردبیل. ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 10 IS - 15 SP - 159 EP - 178 KW - میراث کشاورزی KW - کبوترخانه میرزا احمد KW - دورة صفوی KW - اصفهان KW - گورت DO - 10.22034/ahdc.2022.17834.1631 N2 - یکی از مهم‌ترین سازه‌های بومی ایران که ارتباط مستقیم با اقتصاد کشاورزی دارد، بناهای موسوم به کبوترخانه است. استان اصفهان از مناطقی است که در زمینة پیشینه و ساخت کبوترخانه در تاریخ محلی ایران نقش به‌سزایی داشته است. از آنجایی که کبوترخانه‌های گورت تاکنون از نظر تاریخی و باستان‌شناسی به‌دقت مطالعه نشده‌اند، هدف پژوهش حاضر، نشان دادن اهمیت بناهای مذکور را در این پهنة فرهنگی و همچنین مطالعة ویژگی‌های معماری و ساختاری کبوترخانه‌ها را مشخص سازد. مهم‌ترین پرسش این پژوهش این است که چه تمهیداتی در ساخت این بنا اندیشیده شده است؟ روش پژوهش به‌کار‌رفته شامل گردآوری و تحلیل اطلاعات به روش میدانی و کتابخانه‌ای انجام گرفته است. به‌منظور دستیابی به اهداف یاد‌شده، کبوترخانة میرزا احمد به‌عنوان کبوترخانة اصلی مورد مطالعه موردی قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهند که این کبوترخانه با توجه به اسناد برجای مانده، مربوط به دورة صفوی است که در دورة قاجار نیز مورد استفاده قرار گرفته است. این بنا دو طبقه است و نقشة آن استوانه‌ای‌شکل و با خشت ساخته شده است مصالحی که کاملاً بوم‌آورد بوده و آسیبی به محیط‌زیست نمی‌رساند. همانند سایر کبوترخانه‌های مناطق دیگر ایران هدف اصلی ساخت این کبوترخانه‌ها تولید کود برای تقویت زمین‌های کشاورزی بوده است که به نوعی جهت افزایش تولیدات کشاورزی بوده است، هرچند مصارف دیگری نیز برای آن‌ها فرض کرده‌اند. معماری و سازة این بناها از الگوی نسبتاً واحدی برخوردار هستند و در ظاهر بسیار ساده به‌نظر می‌رسند ولی مهندسی پیشرفته در ساخت آن‌ها، ذوق، هنر و دانش مهندسی معماران ایرانی را نشان می‌دهد. مهندسان این سازه‌ها برای ساخت این عمارت‌ها از علم مهندسی سازه، جانورشناسی و ریاضیات بسیار بهره برده‌اند. UR - https://smb.yazd.ac.ir/article_2785.html L1 - https://smb.yazd.ac.ir/article_2785_e4bc850c429aa2c648fb21a0ab99adeb.pdf ER -